Dwudziesty drugi dyskurs Sathya Sai Baby
wygłoszony podczas letnich kursów Summer
Showers w 1979 r.
Ten, którego muzułmanie nazywają Allachem, Chrześcijanie – Jehową, Wajsznawici wielbią jako Phullabdźakszę
(Lotosookiego Wisznu), Śajwici czczą jako Śambhu, Na którego ludzie zawsze patrzą z oddaniem, Ten, który obdarza wszystkich bogactwem i pomyślnością, Ten jest naszym Zbawicielem! Wiedz, że On jest jedyną Paramatmą.
Ucieleśnienia miłości!
Ludzie nadają Bogu rozmaite formy i imiona
stosownie do rodzaju oddania, jaki praktykują. Jednakże, w czasach współczesnych
potrzebne jest uniwersalne pojęcie Boga, które jest do przyjęcia przez
wszystkie religijne tradycje. Monistyczna[1]
koncepcja Boskości przedstawiona Ardźunie przez Krisznę w Bhagawad Gicie harmonizuje nauki wszystkich religii i godzi
wszystkie tradycje. Akszara znaczy litera lub sylaba. Etymologicznie
jednak słowo to oznacza coś niezniszczalnego. Akszara to Forma, Omakara
– jej nazwa, zaś duchowość to jej treść. Jest to uniwersalnie akceptowalna postać
Prawdy. Jej swabhawą, czyli wrodzoną
naturą, nie jest współoddziaływanie trigun
(trzech gun), czyli trzech
pierwotnych zespołów cech, lecz diwja
prakriti, czyli boska natura, z której emanuje cały wszechświat. Ta
monistyczna boska Atma przejawia
różnorodność w świecie i jest to koncepcja Boga przedstawiona w Gicie. Monistyczna Atma nie podlega zmianom – nie zwiększa się, ani nie zmniejsza.
Właśnie dlatego nazwano ją akszarą,
czyli czymś niezniszczalnym. Jest to niepodlegająca zniszczeniu integralna rzeczywistość. Jedność jest najważniejszą liczbą. „Jeden” zawiera
wszystkie inne liczby i wszystkie liczby można wyprowadzić z „jedynki”, gdyż są
to tylko jej formy. Na przykład, „cztery” zawiera cztery jedynki, 1 + 1 + 1 + 1
= 4. Gdy dodacie 1 do 4, otrzymacie 5. W takich arytmetycznych działaniach
liczby zwiększają lub zmniejszają swoją wartość, ale liczba „1” pozostaje
integralną wielkością, nie podlegając żadnym zmianom. O ile świat zjawiskowy podlega zmianom i rozpadowi,
boska Rzeczywistość jest niezniszczalna. Tę rzeczywistośćsymbolizuje akszara.
Wszystkie religijne tradycje głoszą, że Bóg, przejaw akszary, jest wieczny. Ludzie wszystkich wyznań akceptują tę ideę.
Tak zwane teologiczne różnice w rzeczywistości nie są fundamentalne. Aum (om)
jest pierwotną akszarą, a wszystkie
inne sylaby są jej pochodnymi. Boska sylaba Aum
reprezentuje Parabrahmana. Zrozumienie
istoty Parabrahmana nazywa się brahma widją, czyli wiedzą o brahmanie. Z tego powodu ósmy rozdział Bhagawad Gity otrzymał tytuł Akszara Parabrahma joga. Świecka wiedza jest niewątpliwie potrzebna,
aby radzić sobie w życiu. Błogości duchowej nie można dostąpić bez zaspokojenia
minimum potrzeb życiowych. Ale w ludzkiej egzystencji świecka wiedza to nie
wszystko. Duchowa wiedza jest właściwie ważniejsza niż materialna. Wszystkie
dziedziny ludzkiej wiedzy są niczym rzeki, a duchowość jest jak niezgłębiony i
niezbadany ocean. Tak jak rzeki wpływają do oceanu i się z nim łączą, tak cała
świecka wiedza spełnia się w wiedzy duchowej. Pierwotna natura akszary wykracza poza wszelkie atrybuty. Jest ona nirguna, czyli pozbawiona atrybutów, i nirańdźana, czyli wolna od przywiązań.
Każda akszara, czyli sylaba w Bhagawad Gicie głosi immanentną i transcendentalną
rzeczywistość Paramatmy. „O głupcze! Recytuj imię Gowinda (Kriszna).
Twoja gramatyczna wiedza nie pomoże ci w godzinie śmierci” – powiedział wielki
filozof i święty Śankara. Żadna encyklopedyczna wiedza i najwyższe
wykształcenie nie mogą uratować nas przed nieuchronnością życia i śmierci. Żył kiedyś bardzo uczony pandit, który opanował wszystkie Wedy i śastry (święte
pisma). Pewnego dnia wyruszył do sąsiedniej wioski. Po drodze musiał skorzystać
z łodzi, aby przekroczyć rzekę. Dla zabicia czasu zaczął zadawać pytania przewoźnikowi.
„Czy potrafisz odczytać godzinę z zegara?” – padło pierwsze pytanie. Ten prosty
człowiek odpowiedział, że nie potrafi. Arogancki pandit zaśmiał się drwiąco i powiedział przewoźnikowi, że na rzece
zmarnował ćwierć swojego życia. Następnie spytał, czy przewoźnik potrafi przeczytać
gazetę. Gdy ten wyznał, że jest analfabetą, pyszałkowaty pandit kpiąco stwierdził, że pół jego życia przepadło w rzece.
Potem uczony zapytał, czy przewoźnik umie śpiewać, a gdy ten po raz trzeci
zaprzeczył, usłyszał prześmiewcze stwierdzenie, że trzy czwarte jego cennego
życia utonęło w rzece. Po jakimś czasie niebo pokryły ciemne chmury i zaczęła
się straszna wichura. Gdy rozpętała się burza, wielkie fale rzucały łodzią na
wszystkie strony. Przewoźnik spytał wtedy pyszałkowatego pandita: „Czy umiesz pływać panie? Jeśli nie, całe twoje życie
zostało zmarnowane”. Nieszczęsny pandit
nie potrafił pływać. W godzinie zagrożenia cała jego pedanteria i uczoność na
nic się nie zdały i został porwany przez prąd. Niepiśmienny przewoźnik, który
potrafił pływać jak ryba, dopłynął bezpiecznie do drugiego brzegu. Samsara sagara to ocean życia. Aby bezpiecznie przekroczyć
ocean życia, trzeba rozwinąć wiarę w Paramatmę.
Tylko duchowa świadomość pozwoli nam przepłynąć przez niebezpieczny ocean
życia. Dana osoba może należeć do dowolnej religii lub
wspólnoty wyznaniowej. Jednak wszyscy ludzie świadomie lub nieświadomie
wypowiadają Omkarę (sylabę Om). Mogą istnieć różnice wyznaniowe i
różnorakie formy wielbienia. Każda religia ma swój zestaw dogmatów. Muzułmanie
mogą nie akceptować sposobu oddawania czci praktykowanego przez Hindusów. Podobnie,
chrześcijanie mogą potępiać sposób wielbienia muzułmanów. Jednak są to tylko
powierzchowne różnice. Akszara, czyli
boska sylaba, która reprezentuje niezniszczalną substancję boskiej monistycznej
rzeczywistości, nie podlega dyskusji. Jest to niezmienna i niezniszczalna
rzeczywistość Boskiej wszechobecności. Podział Bhagawad
Gity na różne rozdziały służy jedynie naszej wygodzie. Cały ten tekst jest
organicznie nierozłączną i niepodzielną jednością. Wszystkie rozdziały są
wzajemnie od siebie zależne. Ludzkie ciało składa się z rozmaitych kończyn i
narządów, ale te składowe części nie mogą istnieć niezależnie, w oderwaniu od
ciała. Podobnie, Wszechobecna Boska Rzeczywistość Paramatmy stanowi główny temat wszystkich rozdziałów Gity i łączy je ze sobą. Tak jak za
przejawioną naturą kryje się boska natura, tak za przejawionym umysłem istnieje
też boski umysł. Prawdziwa duchowość zawiera się w rozpoznaniu i postrzeganiu
Boskości kryjącej się za zjawiskowym światem umysłu i materii. Wszechświat
można traktować jak liczbę całkowitą. Tak jak podstawowa liczba „1” jest integralną
częścią wszystkich, możliwych do wyobrażenia liczb, tak boskość jest podstawowa
dla świata. Podobnie, sylaba Om jest
pierwotną akszarą, z której
wyemanowały wszystkie inne dźwięki. Ostatecznie musimy rozpoznać i doświadczyć
tej jednej monistycznej i niedualistycznej rzeczywistości kryjącej się za
zjawiskową różnorodnością form i nazw. Musimy porzucić przywiązania zmiennego i
podlegającego rozpadowi fizycznego ciała, aby docenić i dostrzec duchową
jedność w materialnej różnorodności. Musimy postarać się połączyć z akszarą, czyli niezniszczalną rzeczywistością
brahmana. Musimy iść od ciemności ku
światłu i od śmierci ku nieśmiertelności. Deha, czyli fizyczne ciało, jest tylko upadhi, czyli narzędziem. Wewnątrz jest
duch, który jest śakti, czyli
świadkiem. Karma (praca) nie może
ustać dopóki trwa przywiązanie do zniszczalnego ciała. Przywiązanie do ciała
powinniśmy zamienić na urzeczywistnianie atmy.
Deha, czyli ciało fizyczne składające
się z pięciu żywiołów – ziemi, ognia, wody, powietrza i eteru – narażone na choroby,
rozpad i śmierć, nie może przekroczyć oceanu samsary. Właśnie dlatego musimy poddać się lotosowym stopom Boga i
zrozumieć, że nie jesteśmy dehą
(śmiertelnym ciałem), lecz dehi (boską
atmą zamieszkująca dehę), nie sarirą (ciałem), lecz sariri
(boską atmą mieszkającą w śarirze). Dlaczego
mielibyście kupować zwykłą krowę, gdy macie z sobą kamadhenu, czyli boską krowę spełniającą życzenia? Dlaczego
mielibyście zadowolić się drzewem owocowym w swoim sadzie, gdy znaleźliście kalpatharu, czyli boskie drzewo
spełniające życzenia? Dlaczego mielibyście pragnąć niższych przyjemności ciała,
gdy znaleźliście błogość atmy? Niebo odbija
się w wodzie zawartej w naczyniu. Gdy naczynie pęknie, obraz nieba połączy się
z bezgranicznym niebem. Podobnie, wraz z rozpadem fizycznego ciała, Atma łączy się z Paramatmą. Kriszna wzywał Ardźunę do medytowania o niezmiennej Akszarze, aby mógł doświadczyć
Wszechobecnej Rzeczywistości Paramatmy.
Przypominając Ardźunie jego rolę w boskim dramacie wszechświata, Kriszna powiedział
mu, że jest tylko narzędziem Boskiej Woli. Napełnił Ardźunę nektarem Gity i obdarzył go nieśmiertelnością.
tłum. K.B.
[1] Monizm – koncepcja filozoficzna, według której natura
wszelakiego bytu jest jednorodna.