Był
to wspaniały rozdział w książce poświęconej zagadnieniu finansów. Kiedy jednak
spadły ceny mieszkań i poszczególne sektory gospodarcze zaczęły szukać dla
siebie pewnego punktu zaczepienia, wyrwano go i podeptano. Ta sytuacja trwa do
dzisiaj. W takich okolicznościach, w świętej wiosce Puttaparthi, pod patronatem
Uniwersytetu Śri Sathya Sai, została zwołana konferencja pod hasłem „Etyka a
świat finansów” mająca na celu wskazanie ludziom biznesu mocnych fundamentów
etycznych. Zgodnie z planem, otworzył ją Swami. Aby umożliwić wszystkim
śledzenie obrad i co ważniejsze, otrzymanie boskiego darszanu, na terenie kampusu
rozmieszczono telebimy, przekazujące wydarzenia na żywo. Swami zjawił się w
audytorium Uniwersytetu dokładnie o 10:00. Powitała Go grupa intonująca Wedy
oraz prorektor i szef kampusu w Prasanthi Nilayam. Ofiarowali Panu poornakumbham
(naczynie wypełnione ryżem lub wodą). Swami wszedł do sali zielonej, gdzie
powitał Go pan D. Subba Rao, obecny dyrektor Reserve Bank of India[1]
(RBI) oraz jego były dyrektor - pan
Y. V. Reddy. Swami pobłogosławił ich obu i przeniósł się na scenę. Zgromadzeni
oklaskiwali Go na stojąco. Na znak rozpoczęcia obrad Bhagawan zapalił lampę. W
tym miejscu wspomnę, że samo patrzenie na listę delegatów na konferencję było
bardzo pouczające, ponieważ zawierała nazwiska ludzi mających wpływ na gospodarkę
indyjską.
Swami
zasiadł w centrum, otoczony dawnymi i obecnymi szefami RBI. Był to inspirujący widok – świat biznesu mógł odetchnąć z ulgą
i radością, ponieważ Pan wziął sprawy w swoje ręce. Panowie: dr Duvvuri Subba
Rao oraz były dyrektor banku - Y. Venugopal Reddy, pełniący w fazie inauguracyjnej
funkcję przewodniczących, zostali udekorowani girlandami kwiatów przez dr
Narena Ramji oraz przez pana Srirangarajana, zastępcę sekretarza i
wiceprzewodniczącego uniwersyteckiej komisji egzaminacyjnej. Witając
wszystkich, prof. Vishwanath Pandit, prorektor Uniwersytetu Śri Sathya Sai,
podkreślił bezpośredni związek konferencji z obecną kondycją świata. Stwierdził
z naciskiem, że wykształcenie oparte na wartościach nie polega na
zdobywaniu wiedzy teoretycznej, lecz powinno znajdować odbicie w życiu. Wspomniał
również o zasługach Uniwersytetu, dostarczającego społeczeństwu absolwentów posiadających
głęboko zakorzenione wartości etyczne oraz doskonałą wiedzę akademicką.
Przytoczył także opinię Narodowego Komitetu Oceny i Akredytacji (NAAC), który stwierdził, że Uniwersytet
Śri Sathya Sai Baby jest „perłą w koronie” placówek edukacyjnych w Indiach.
Delegacja Uniwersyteckiej Komisji ds. Grantów, wizytująca Uniwersytet we
wrześniu 2008 r., uczyniła podobną, choć nieoficjalną uwagę – „to, co się tutaj
dzieje jest wyjątkowe i musi zostać skopiowane przez inne uczelnie. Uniwersytet
nie potrzebuje naszego wsparcia, to my potrzebujemy wsparcia Uniwersytetu.”
Prorektor
ogłosił, że podczas konferencji odbędą się panelowe dyskusje na temat: (1) - istoty
etyki, (2) - postępowania instytucji finansowych i ich struktur, (3) - roli
zarządu i organów regulacyjnych oraz (4) - zadań edukacji.
W
swoim przemówieniu inauguracyjnym, dyrektor Reserve
Bank of India, pan Subba Rao oświadczył, że nie istnieją dowody wskazujące,
aby ludzie zatrudnieni w sektorze finansowym byli z natury mniej etyczni niż
ludzie innych zawodów. Zauważył jednak, że trafiają im się częstsze okazje do
nieuczciwego postępowania, ponieważ są poddawani większym pokusom i mają w tym
względzie większe możliwości.
Powodem
złej kondycji sektora finansowego jest przypuszczalnie fakt, że ekonomia, jako
dyscyplina akademicka, traci swą bazę wartości. Głęboko analizując przyczyny
obecnej recesji oraz rolę etyki, dyrektor RBI
przedstawił w jaki sposób poczucie odpowiedzialności za zwiększanie dobra
społecznego ma wpływ na mandat RBI.
„Każdego dnia stajemy wszyscy – poszczególne jednostki, rodziny, grupy
społeczne i religijne – wobec licznych dylematów etycznych i rozwiązujemy je na
swój własny sposób, uważając zachowania etyczne za oczywiste.” Dr Subba Rao
odniósł się do oszustw finansowych, szokujących świat i prowadzących do upadku
rynku, poczynając od Nicka Leesona, Dennisa Levine, po Satyam Ramalinga Raju. W
związku z rolą RBI, dr Subba Rao oznajmił,
że mandat jego banku jest stabilny. Zamykając swoje przemówienie przedstawił
listę etycznych dążeń bankowości oraz określił jej rolę i zakres
odpowiedzialności, ponieważ strzeże ona finansowego bezpieczeństwa narodu.
Kolejny
mówca, były dyrektor RBI, pan Y.
Venugopal Reddy zadał szereg pytań odnoszących się do obecnego kryzysu na
świecie. Przytaczając niektóre „podejrzane praktyki”, które mogły się do niego
przyczynić, pan Reddy omówił poprzedni kryzys z lat 90-tych XX w. Wyliczając
jego skutki, pan Reddy starał się określić, czy obecne załamanie gospodarcze
przyniesie podobne konsekwencje.
Mówiąc
na temat wartości, moralności i etyki w sferze rynku i zarządzania, powiedział,
że świat finansów prowadzi specyficzną grę opartą na zaufaniu. Zakończył swoje
przemówienie cytatem z Mahatmy Gandhiego: „Ten świat jest wystarczająco
bogaty, żeby zaspokoić pragnienia wszystkich ludzi, nie zaspokoi jednak
chciwości nawet jednego człowieka.”
Ostatnim
mówcą tej sesji był pan S.V. Giri, przewodniczący Centralnej Komisji Indii i
szósty prorektor Uniwersytetu Śri Sathya Sai Baby. Opowiedział jak służba na
rzecz wsi i inne charytatywne działania umacniają szlachetne cechy charakteru.
Podsumowując poranną sesję, podkreślił znaczenie pięciu zasadniczych Wartości Ludzkich,
filarów odwiecznej Dharmy, których w żadnych okolicznościach nie wolno
osłabiać kompromisami.
Swami
przez cały czas przebywał na podwyższeniu i wszystkiego słuchał. Na zakończenie
przedstawił dwóch dyrektorów banku RBI,
dawnego i obecnego, oraz wspomniał o monumencie stanowiącym replikę stupy Sarva Dharma Aikya z Puttaparthi.
Następnie polecił, aby rozdać prasadam. Poprosił, żeby nie odprawiano arathi,
pobłogosławił zgromadzonych i przeniósł się do sali zielonej. Kiedy zwrócono
się do Niego z błagalną prośbą, że dyrektor RBI
chciałby z Nim porozmawiać, Swami zaprosił go na spotkanie do pokoju interview w
mandirze.
Kiedy
Swami wyszedł stamtąd o 12:15 bhadżany, rozpoczęte o 9:00, wciąż jeszcze
trwały! Zapytał chłopców: „Ciągle śpiewacie?” i polecił im przenieść się w
cień, ponieważ poprzez półprzezroczysty dach osłaniający centrum świątyni mocno
przypiekało słońce.
Sesja
wieczorna była jeszcze bardziej znacząca. Wspaniale udekorowano scenę i
delegaci usiedli w sali bhadżanowej. Swami przybył o godz. 17:00. Po
zakończeniu darszanu i okrążeniu świątyni pojawił się na podwyższeniu. W
czasie darszanu, kiedy przemieszczał się po stronie kobiecej,
błogosławił delegatki, ich małżonków oraz przybyłych do Puttaparthi krewnych.
Przez chwilę bawił się z dzieckiem siedzącym na kolanach matki, które wyciągało
do Bhagawana rączki, pragnąc do Niego podejść.
Na
podwyższeniu ustawiono 26 krzeseł, po 13 z każdej strony Swamiego. W biznesie
liczba 26 ma rangę symbolu. Pełni podobną rolę jak alfabet i oznacza, że
świat finansowy zbliżył się do Źródła, do Pierwotnej Zasady uosabianej przez Bhagawana.
Kiedy Swami zasiadł pośrodku, wyczytano nazwiska wszystkich delegatów.
Podchodzili kolejno, ofiarowywali Panu girlandy kwiatów i otrzymywali
błogosławieństwo padanamaskaru. Wkrótce wszystkie krzesła zostały zajęte
i Swami otworzył obrady. Sekretarz przedstawił dwóch mówców, mających wystąpić
tego popołudnia.
Pierwszy
wystąpił pan K.V. Kamath, dyrektor wspomagający ICICI Bank. Pochwalił inicjatywę Uniwersytetu podkreślając, że
konferencję umożliwiła zapobiegliwość Bhagawana. Zauważył, że kryzys na świecie
został wywołany destabilizacją dwóch potężnych filarów etycznych – Prawdy i Prawości.
Korzenie kryzysu umiejscowiły się na Zachodzie. Jego symptomy były widoczne już
dwa lata temu. Szczegółowa analiza wykazała, że zakwestionowano wiele praw
moralnych. Jego zakres poszerzyły kompromisy na gruncie etyki – na różnych
szczeblach oraz pomiędzy poszczególnymi graczami – zwłaszcza, jeśli chodzi o Prawdę
i Prawość. „Wierzę, że przeciwstawiliśmy się globalnemu kryzysowi dzięki
pobieranym od wieków naukom, przekazywanym nam obecnie przez Bhagawana. To jest najlepsze miejsce na zastanawianie się, na
próbę zrozumienia i na szukanie rozwiązań na przyszłość. Powrót do moralności,
do wartości etycznych i sprawiedliwości zapobiegnie podobnym wydarzeniom”,
oświadczył pan Kamath.
Po
panu Kamath wystąpił pan Gunit Chaddha, CEO oddziału Deutsch Bank w Indiach. Złożywszy hołd Bhagawanowi, powiedział: „To
prawdziwy honor i przywilej móc się pokłonić lotosowym stopom Bhagawana Śri
Sathya Sai Baby. W ciągu ostatnich 10-ciu lat wielokrotnie odwiedzałem
Prasanthi Nilayam i za każdym razem powracałem tu z coraz większym entuzjazmem.
Dzisiaj doświadczam największych emocji w moim 48-letnim życiu – stoję tu i
przemawiam za zgodą Bhagawana.” Pan Chaddha wyraził pogląd, że pracownicy
banków powinni gorliwie naśladować studentów Śri Sathya Sai, ponieważ
przestrzegane przez nich wartości są ogromnie przydatne w sektorze finansowym,
wzmacniając jego podstawy. Zachęcał studentów do współpracy.
Poproszono
Swamiego o wygłoszenie dyskursu, lecz Swami znał uczucia wypełniające serca
kapitanów finansjery, zasiadających na podium. Zapytał pana K.R. Ramamurthy,
dyrektora Banku ING Vyasa, czy mógłby
powiedzieć kilka zdań. Te słowa uszczęśliwiły pana Ramamurthy. Pokłoniwszy się
lotosowym stopom Pana, wskoczył z radością na podium i rozpoczął swój
zaimprowizowany wykład. Opowiedział jak uciekł z rąk terrorystów w hotelu Taj Heritage w Mumbaju, w tragiczny
dzień 26 listopada 2008r. Stwierdził, że uratowała go łaska i życzliwość
Bhagawana, darowując mu nowe życie. Przyjechał tu, aby złożyć je u stóp Pana.
Mówiąc o niedoborze prawdziwych budowniczych gmachu zarządzania, wyraził
opinię, że instytucje i osoby indywidualne coraz bardziej oddalają się od siebie.
Dbają o własne zyski i zapominają o współpracy.
„Najsilniej
odczuwamy skuteczność lidera, kiedy jest nieobecny, bo wtedy uświadamiamy sobie,
co dla nas wszystkich robi. Nie znajdziemy lepszego
miejsca niż Uniwersytet Sai i lepszego lidera niż Bhagawan, wiodącego
przykładne życie”, oświadczył pan Ramamurthy. Na koniec wyraził nadzieję, że
studenci Swamiego prześcigną innych w budowaniu instytucji o trwałych podwalinach.
Swami
ponownie wysłał sekretarza do osób, które jak wiedział, pragnęły przemówić.
Dzięki temu usłyszeliśmy kolejnych mówców.
Czwartym
mówcą był pan V.S. Das, dyrektor wykonawczy RBI.
Stwierdzając, że to najpiękniejszy dzień w jego życiu, pochwalił przebieg konferencji.
Powołał się na powiedzenie Bhagawana „Moje życie jest Moim przesłaniem” i
oświadczył, że konferencja nie tylko stanowi dla nas wielką lekcję lecz
prezentuje również praktyczne, godne naśladowania rozwiązania, demonstrowane
przez wszystkich – gościnność, sprawność organizacyjną i systemy wsparcia w
zarządzaniu. Powiedział, że te wartości i zasady etyczne wypływają z serca
wypełnionego miłością do otaczających je istot. „Czy musimy mówić o moralności
i etyce jedynie z katedry, gdy zarządzamy bankami? Te wartości leżą u korzeni
wszystkich rzeczy, znajdują odbicie na poziomie indywidualnym i pomagają nam budować
uczciwe społeczeństwo. Biznes funkcjonuje na twardym gruncie społecznym. Jeśli
człowiek jest solidny to prowadzone przez niego interesy automatycznie również
są solidne, oświadczył pan Das, powołując się na nauki Swamiego.
Piątym
mówcą tej sesji był pan Jagadish Kapoor, dyrektor banku HDFC Ltd. W swoim krótkim przemówieniu podkreślił, że sprawy finansowe
wiążą się z przestrzeganymi przez nas wartościami moralnymi oraz że nie
znaleźlibyśmy lepszego miejsca na tę konferencję jak Uniwersytet Śri Sathya
Sai, gdzie każdy student posiada wewnętrzną,
nieskazitelną dyscyplinę oraz wysokie wartości moralne nauczane przez Bhagawana
i naśladowane przez wszystkich w Prasanthi Nilayam.
Prof.
Venkataraman, piąty prorektor Uniwersytetu, omówił szczegółowo różnego rodzaju
projekty służebne podjęte przez Swamiego, w tym opiekę medyczną, dostarczanie
wody pitnej, budowę mieszkań w Orissie[2]...
Przytoczył słowa pana Kamatha, że rozwiązaniem naszych problemów są dwa potężne
filary, Prawda i Prawość, nieodzownie
połączone z Miłością. Powołał się na wspaniały przykład Swamiego. Jeśli
będziemy Go naśladować, choćby w niewielkim stopniu, świat stanie się o wiele
szczęśliwszym miejscem do życia.
Swami
poprosił studentów o zaśpiewanie bhadżanów. Zaczęli od „Sri Raghava”. Po chwili Swami przyjął arathi, polecił rozdać
prasadam i opuścił salę.