Śri Sathya Sai Baba............................. ŚWIATŁO MIŁOŚCI

Ciało i umysł        numer 46-kwiecień-maj-czerwiec 2009

                                                 Podarunek miłości

     Liść naszego ciała

     Owoc naszego umysłu

     Kwiat naszego serca

„Ciało jest bańką powietrza na wodzie, a umysł szaloną małpą.” Swami często używa tego porównania, aby podkreślić nietrwałość ciała i zmienność umysłu. Zamiarem tej książeczki jest uwydatnienie wzmiankowanych przez Bhagawana form relacji między gęstym i subtelnym, uwięzionym i przenikającym, ograniczonym i bezgranicznym, czyli między ciałem i umysłem.

Słuchaj Awatara kiedy objaśnia, co składa się na ciało i umysł oraz jaką rolę odgrywają one w indywidualnym wzroście duchowym.

CIAŁO

Ciało jest świątynią Boga.   - Baba

Człowiek ma trzy ciała: ciało fizyczne, ciało subtelne i ciało przyczynowe. W chwili śmierci ciało fizyczne i ciało subtelne ulegają dezintegracji. Ale ciało przyczynowe pozostaje.    (C.W.B.S.S.B.p.91)

W Bhagawad Gicie nasze ciało jest opisane jako kszetra[1], a Paramatma[2], która w nim przebywa, jako Kszetragna[3].    (S.S.B.1974.p.13)

Zdrowe ciało jest najlepszym miejscem dla zdrowego umysłu. Choroba wzburza umysł i wywołuje w nim niepokój.                                                       (S.S.S.)

Czym jest ciało? (deham[4])

Nie jestem ciałem. (naaham)

Kim więc jestem? (koham[5]?)

Jestem Tym. (Soham[6])

Jeżeli nie pielęgnujesz miłości, tolerancji, pokory, wiary i czci, to czy możesz urzeczywistnić Boga? Uczyń ciało lampą miłości, której blask ogarnia wszystko. Wówczas nie będą ci potrzebne dźapam[7] ani tapas[8]. Pełne miłości służenie innym (którzy są formami Pana) obdarzy cię Łaską Boga. Pielęgnuj miłość i upajaj się nią.     (S.S.S. Vol.VII. p.316)

Ciało jest świątynią Boga. Bóg mieszka w nim bez względu na to czy właściciel ciała uznaje to czy nie. To Bóg inspiruje cię do czynienia dobra. Słuchaj Jego głosu. Wypełniaj Jego polecenia, a nie stanie ci się żadna krzywda.         (S.S.S.Vol.II.p.28)

Kiedy śmierć zadaje cios, smutek jest daremny. Ciało jest podatne na narodziny i śmierć. To, co przynosi narodziny przynosi też śmierć. Czyny Boga są ponad prawem przyczyny i skutku. Zwyczajny intelekt nie zdoła tego rozwikłać. W najlepszym razie może snuć hipotezy, na ile pozwolą mu zdolności. Czy intelekt może pojąć coś, co leży poza jego dziedziną?

(K.R.V.p.15-16)

Ciało jest świątynią, a dźiwa (dusza) prastarym bóstwem, które w niej zamieszkuje.           (S.S.B.1974.p.41)

Ciało jest  latarką, w której atma jest baterią, ‘ja’ żarówką, a intelekt przełącznikiem. Bez ciała niemożliwe jest wykonanie jakiejkolwiek czynności. Ciało jest potrzebne do każdego rodzaju prac i zadań. Jest podstawą dla wszystkich praktyk. Używaj ciała z pożytkiem dla innych i dla osiągnięcia twojego celu.        (D.B.G.p.50)

Ciało składa się z dwudziestu zasad.

Oto one:

*     pięć organów działania

*     pięć powłok

*     niższy umysł (manas)

*     moc rozróżniania (buddhi)

*     siedziba uczuć w sercu (ćitta)

*     ego (ahamkara)

*     i na koniec mieszkająca wewnątrz atma.                (D.B.G.p. 91/92)

Ciało, które przychodzi na świat, jest czyste i nieskalane. Nie stało się jeszcze ofiarą sześciu wrogów człowieka. Noworodek jest zawsze szczęśliwy. Płacze tylko wtedy, gdy jest głodny. Każdego, kto na niego patrzy, obdarza niewinnym uśmiechem, czy jest to złodziej czy król. Śmieje się i uśmiecha do wszystkich, którzy się do niego zbliżają. Dla dziecka nie ma znaczenia czy ktoś przyszedł je pocałować, czy uderzyć.

Jako że małe dziecko jest czyste, jego ciało można nazywać dharmakshetrą.                                                                       (D.B.G.p.100)

Słowo śarira (ciało) znaczy ‘to, co podlega zniszczeniu’. Rodzi się podobne do bryły mięsa. W trakcie wzrostu pięknieje i staje się pociągające, ale ostatecznie starzeje się, traci siły i atrakcyjność. Podczas życia podlega wielu zmianom i w końcu się rozpada. Samo ciało jest bezwładną rzeczą, ale wypełnia je świadomość, ponieważ jego prawdziwą podstawą jest Boskość.                                                                                          (D.B.G.p.107)

       W Bhagawad Gicie ciało zostało porównane do dzbana z dziesięcioma otworami. W jego wnętrzu jaśnieje nieugaszone światło. Jeśli przykryjesz dzban grubym suknem, nie zobaczysz  światła. Jeśli jednak powoli uniesiesz sukienne okrycie, jego blask stanie się widoczny. Odniesiesz wrażenie, że świateł jest dziesięć. Gdy jednak stłuczesz dzban uświadomisz sobie, że wewnątrz znajduje się tylko jedno źródło światła. Samo-świetlista atma[9] jest jedynym wewnętrznym światłem. Splendor światła atmy zasłania ciało i dziesięć organów zmysłów. Dziesięć otworów w dzbanie symbolizuje pięć gęstych i pięć subtelnych organów zmysłów. Dzban ciała pokrywa grube sukno przywiązań. Poczucie ‘ja’ i ‘moje’ pochodzi z ignorancji. Jest to tylko złudzenie powstające z maji[10].                                                         (D.B.G.p144)

Kriszna powiedział Ardżunie: „Zostało ci dane ciało (deha), żebyś zrozumiał Dehi (mieszkańca ciała).Używaj ciała do świętych celów. Zwierzęta i ptaki nie otrzymały tej mocy rozróżniania.”                  (D.B.G.p.147)

Ciało składa się:

·     z siedmiu wiader wody,

·     z żelaza zawartego w czterech dwucalowych  gwoździach,

·     z fosforu pokrywającego 1100 zapałek,

·     z węgla zawartego w czterech ołówkach,

·     i z dwóch kostek mydła.

     Kiedy połączysz te składniki z niewielkimi ilościami innych substancji, otrzymasz ciało.

Ciało powstaje z bezwładnej materii, ale ma zdolność poruszania się i okazywania życia, ponieważ znajduje się w nim Wewnętrzny Mieszkaniec.

(D.B.G.p.221)

„Śraddhawan labhathe dźńanam”. Tylko osoba, która posiada śraddha, może uzyskać wiedzę. Śraddha oznacza niezachwianą wiarę w prawdy objawione w świętych pismach.    (Su.V.p.06)

Ciało jest domem danym ci w dzierżawę. Jego właścicielem jest Bóg. Żyj w nim tak długo jak zechce Pan, płacąc Mu wiarą i oddaniem.  (S.S.S.Vol.X.p.274)

„Dahyate iti dehi” – „Przeznaczeniem ciała jest spalenie”. (S.S.B.1990 p.11)

Narada powiedział, że ubliżanie i wysławianie, oczernianie i oddawanie czci odnosi się tylko do ciała, a nie do atmy, która jest ponad wszystkimi parami przeciwieństw. Ta sama Najwyższa Paramatma mieszka we wszystkich istotach. Rzecz w tym, kto ubliża, a kto jest lżony? Kto jest przyjacielem, a kto wrogiem? Wszystko jest tym samym. Krew nasycona nieustanną pamięcią o Bogu staje się ofiarą dla Boga. Bez względu na to, co czujemy - nienawiść, miłość, żądzę, zazdrość, ego czy oddanie - wystarczy, że nieustannie pamiętamy Imię Boga.                                        (S.S.B.1990 p.50)

Przywiązanie do ciała jest ludzkie, doskonałe nieprzywiązanie jest boskie. Przywiązanie do ciała odpowiada za wszystkie nasze cierpienia i nieszczęścia. Ponieważ Bóg nie  przywiązuje się do ciała, nie zwraca uwagi na cierpienia, jakim podlega Jego ciało. Kiedy się inkarnuje, Jego ciału przydarza się wiele rzeczy. Cokolwiek się z nim wydarza jest dla dobra całego świata.                                                                                                (S.S.S. Vol. XXXII. part I p.4)

Twoje zewnętrzne ciało jest podobne do skóry okrywającej piłkę nożną, a ciało subtelne do znajdującej się wewnątrz niej gumowej dętki. Kiedy jesteś napompowany powietrzem ego, piłka twojego ciała zbiera w grze życia kopniaka za kopniakiem. Gdy ujdzie z niej powietrze ego, staje się flakiem i nikt więcej cię nie kopie.    (Up.147/148)

Przemijające ciało jest wam dane jedynie do wypełnienia dharmy[11] i osiągnięcia celu.

Śariramaadhjam khalu dharma sadhanam (Ciało jest elementem niezbędnym do realizacji dharmy). Narodziny i śmierć chodzą ze sobą w parze. Śmierć podąża za narodzinami jak cień. Ludzie nie wiedzą gdzie i w jaki sposób się pojawi. Może przyjść w dzieciństwie, w młodości lub, gdy się zestarzeją, w domu i na ulicy, w mieście lub w lesie, na ziemi, w wodzie i w przestworzach. Powinni uświadomić sobie, że śmierć jest zjawiskiem naturalnym i przestać się nią przejmować.              (S.S.S.Vol.XXVI.p.254)

Nie przywiązuj się do nietrwałego ciała. Wykorzystuj je jako narzędzie. Uznaj, że jesteś czymś innym niż utworzone z pięciu elementów ciało. Poznaj siebie jako niezniszczalną atmę. Tak jak różnisz się od domu, w którym mieszkasz, tak też różnisz się od ciała, które otacza cię przez krótki czas. Ciało jest podstawową przyczyną smutków, nieszczęść i wszelakiej niewoli. Zrozum to dobrze i zmuś ciało do posłuszeństwa. Nigdy nie kłaniaj mu się nisko i nie podążaj za jego zachciankami. Bądź przygotowany do odrzucenia go, panuj nad nim i kontroluj.                                             (Dhy.V.p.54)

Ciało jest utworzone z pięciu elementów i wcześniej czy później zmierza ku śmierci, ale mieszkaniec nie rodzi się, ani nie umiera. Nie ma też żadnych przywiązań. Prawdę mówiąc, mieszkaniec jest samym Bogiem, który przybrał postać atmy.                                                                   (D.D.5-7-2003)

Ciało jest bańką powietrza na wodzie, umysł szaloną małpą. Nie podążaj za ciałem. Nie podążaj za umysłem. Boskości doświadczysz tylko wtedy, gdy postępujesz zgodnie z sumieniem.                                   (S.S.S.Vol. XXXII. part I p.80)

Ciało jest siedliskiem nieczystości, podatnym na choroby. Podlega zmianom w czasie. Nie może przepłynąć oceanu samsary[12]. Jest zaledwie konstrukcją z kości. Umyśle! Nie ulegaj ułudzie, że ciało jest wieczne. Zamiast tego schroń się u Boskich Lotosowych Stóp.                         (D.D.5-72003)

     Ciało nazywane jest świątynią. Ale kiedy nią zostaje? Wówczas, gdy jest wypełnione myślami o Bogu. Kiedy nie ma w nim myśli o Bogu, jest zaledwie bhawanam (mieszkaniem), a po pewnym czasie - wanam (dżunglą). Nie ma potrzeby nigdzie się udawać i szukać świątyni. Ciało samo staje się świątynią, gdy na twoim języku tańczy imię Boga. Utrzymuj je w czystości. Nieskażone, zasługuje na miano boskiej siedziby.               (S.S.S. Vol. XXII p.182)

Pokuta, medytacja, jagna[13] i inne rytuały są właściwe tylko dla zewnętrznego świata i powinny być uważane za negatywne. Pozytywne natomiast jest uświadomienie sobie realności jaźni. Zrozumienie, że  nie jest to ciało, umysł czy intelekt lecz atma. Ciało, umysł, intelekt to tylko narzędzia. O ciało należy dbać jak o narzędzie i naczynie Boskiego Mieszkańca. Umysł, intelekt i ego są instrumentami. Kiedy to sobie uświadomisz, na przywiązanie do ciała nie będzie już miejsca.

(S.S.S.Vol.XXXI.p.88)

Nasze ciało jest samochodem, umysł kierownicą, oczy reflektorami, serce silnikiem, żołądek zbiornikiem paliwa, a cztery cele ludzkiego życia - zwane dharma, artha[14], kama[15] i moksza[16] - to cztery koła. Zewnętrzne opony są pod kontrolą wewnętrznej kierownicy. Podobnie umysł jest sterem, który nadzoruje kierunek ludzkiego życia.                (S.S.S. Vol. XXXII, part.II.p.29)

Ciało można przyrównać do budynku, a umysł do fundamentu. Jak fundament jest podstawą budynku, tak umysł jest podstawą ciała. Jeśli umysł jest opanowany, ciało również jest takie i odwrotnie. Uzyskawszy narodziny w ludzkim ciele, musimy zrozumieć właściwości ciała, umysłu, intelektu i zmysłów, żeby robić z nich właściwy użytek.

(S.S.S.Vol.XXXII,part. p.29)

Nie ulegaj iluzji, że jesteś ciałem, ani nie ulegaj fascynacji przywiązania do ciała. Twoim zadaniem jest strzec ciało przed uszkodzeniem i utrzymywać je w dobrej formie, żeby doświadczyć radosnej błogości mieszkającego w nim Pana. Dlatego nie wyśmiewaj ciała, ani nie traktuj go z lekceważeniem. Ten sprzęt jest przeznaczony na twoją podróż ku Panu. Jest rydwanem Pana. Nie zaniedbuj go, nie doprowadzaj do ruiny.                       (S.S.S.Vol.II.p.117)

Zastanówmy się nad związkiem między ciałem i Bogiem. Ręce, oczy, uszy, usta i nos są organami ciała. Ciało jest cząstką społeczeństwa. Społeczeństwo jest częścią ludzkości. Ludzkość jest konarem prakriti[17]. Natura jest elementem boskości. To jest pełna relacja między ludzkim ciałem a Bogiem.                                                                           (S.S.S.Vol.XXVIII.p.108)

Doznajesz uniesienia oddając cześć wykutemu przez rzeźbiarza kamiennemu bóstwu, umieszczonemu w zbudowanej przez człowieka świątyni. Jak wielkiej błogości mógłbyś doświadczać, gdybyś wielbił Boga mieszkającego w świątyni ludzkich ciał, dookoła ciebie!           (S.S.S.Vol.X.p.126)

Każda kraina jest konarem w ciele Boga. On jest świadom najmniejszego bólu czy doznania w najbardziej nawet oddalonej części stworzenia, bo to także Jego ciało. On jest Lokesha (Panem Wszechświata).        (S.S.S.Vol.II.p.34)

Nie wiemy skąd przyszliśmy, ani dokąd idziemy. W tym iluzorycznym świecie przywiązania stale rosną, odsuwając nas od Boga. Ciało jest utworzone z pięciu elementów i na pewno się rozpadnie. Nie daj się zwieść iluzorycznemu światu.                         (S.S.B.1973.p.88)

     Ciało podobne jest do łodzi. Z jednej strony rzeki jest świat materialny, z drugiej nasze duchowe przeznaczenie. Życie przypomina rzekę. Masz przepłynąć tę rzekę łodzią ciała. Korzystaj z łodzi zanim zacznie przeciekać. Jeśli przeciek będzie się powiększał, jej stan się pogorszy. Na środku rzeki pojawią się trudności i nie osiągniesz przeznaczenia. Nie ma niebezpieczeństwa nawet, jeśli łódka pływa po wodzie przez jakiś czas. Niebezpieczeństwo pojawia się wtedy, gdy woda wlewa się do środka. Powinieneś być w rodzinie i nie ma w tym zagrożenia. Nie pozwól jednak by rodzina wypełniła twoje życie, bowiem gdy tak się stanie mogą powstać wszelkie zagrożenia. Jeśli potrafisz tak przeżyć życie, staniesz się Najwyższym Ja.                                                                          (S.S.B.1973.p.94)

Ludzkie narodziny są szczególną okazją do uwolnienia się od narodzin i śmierci. Na żadnej innej płaszczyźnie taka okazja nie istnieje. Narodziny są unikalne i ograniczone do Ziemi. Do ludzkich narodzin aspiruje wszelkie życie. Boga można urzeczywistnić wyłącznie za pośrednictwem ciała. Marnowanie czasu jest wielką głupotą. Sposobność jest teraz i tutaj.

(C. W.B.S.S.B.p.190/191)

Ciało powinno być postrzegane jako narzędzie realizacji Boga. Przywiązanie do ciała z powodu fizycznych przyjemności ma być odrzucone. Ciało jest święte i drogocenne, jako że jest siedzibą atmy.

 (S.S.Nov.1997.p.288)

Ciało jest podobne do bańki na wodzie. Bańka rodzi się z wody, żyje w wodzie i w końcu się w niej rozpuszcza. Jesteśmy zdolni do przeżywania nieustającego szczęścia jedynie wtedy, go przyjmujemy prawidłową postawę względem Najwyższej Bezforemnej Mocy.   (S.R.B.M.1976.p.131)

Przypuśćmy, że budujesz duży dom z wieloma sypialniami, pokojem dziennym, stołowym i łazienkami. Ponieważ wstawiłeś wewnętrzne ściany, podzieliłeś przestronny dom na wiele małych pokoi. Jeśli je zburzysz, uzyskasz jedną rozległą rezydencją. Ciało jest  jak ściana (upadhi) ograniczająca percepcję człowieka. Kiedy pozbędziesz się świadomości ciała, doświadczysz ogromnej ekspansji wszechprzenikającej Świadomości Kosmicznej.                                                            (S.S.S.Vol.XXIV.p.175/176)

Mając na uwadze fakt, że Bóg mieszka w ciele, to zanim cokolwiek zrobisz, zapytaj siebie czy postępujesz właściwie. Tylko wtedy będziesz używał ciała we właściwy sposób. Nie po to masz ciało, żeby używać go wedle swoich upodobań i zachcianek. Nie zapominaj o fakcie, że jest ono świątynią Boga.                                                                                                     (S.S.B. 1990.p.13)

O ludzkim ciele mówi się, że jest świątynią Pana, do której wprowadziła się dżiwa (dusza indywidualna). Wolałbym opisać ciało jako dom wzięty przez ciebie w dzierżawę. Właścicielem domu jest Bóg. Wynajął go dżiwie (wewnętrznemu mieszkańcowi), który zapragnął w nim zamieszkać. Wynajem ma być opłacany dobrymi uczynkami, dobrymi myślami, dobrą mową i dobrym postępowaniem. Ale lokator ignoruje Właściciela i nie płaci Mu czynszu. Pan zmusza więc człowieka do wyprowadzki. Wysyła zawiadomienie, w którym przypomina, że w przypadku nie płacenia czynszu będzie musiał opuścić mieszkanie.

Pierwszym ostrzeżeniem są siwe włosy.

Lokator nie płaci. Farbuje włosy i nie zwraca uwagi na napomknienie.

Drugim ostrzeżeniem jest wypadnięcie zębów.

Lokator ignoruje to przypomnienie i wstawia sztuczną szczękę.

Kolejnym zawiadomieniem o konieczności opuszczenia domu jest zaćma.

Operacja pomaga człowiekowi przejść także i przez to - okulary przywracają mu wzrok.

Potem obwisa i marszczy się skóra.

Lekceważy ostrzeżenie. Ukrywa sygnały przy pomocy kosmetyków.

W takiej sytuacji Właściciel zmuszony jest wysłać emisariuszy - kilka śmiertelnych chorób - i siłą wyrzucić go z domu.

UMYSŁ

‘Mano mulam idam dźagad’

Świat jest wypełniony umysłem

        - Upaniszady

Umysł ma dwie właściwości.

1)    Podąża za zmysłami. Gdziekolwiek zmysły prowadzą, umysł bezradnie podąża za nimi. I to jest zapraszanie nieszczęścia.

2)    Siłę umysłu wzmacniają dobre praktyki, takie jak dhjana[18], dżapa[19], bhadżan[20] i pudża[21].

   Zasadniczo człowiek jest umysłem. Umysł składa się z myśli. Myśli kształtują losy człowieka – doświadcza on skutków działań sprowokowanych przez myśli.    (S.S.S.Vol.Xip.123)

Umysł jest bezcenną własnością. Jest największym prezentem danym człowiekowi przez Boga.    (I.C.S.p.73)

Kiedy człowiek się rodzi jego umysł przypomina czystą kartkę białego papieru. Kiedy uruchamia się myślenie i działanie, zaczyna się proces zanieczyszczania umysłu.   (I.D.p.336)

Są trzy stany związane z umysłem:   

1)  śunjathwa (bezmyślność)

2)  anekagratha (złożone procesy myślowe)

3)  ekagratha (jednokierunkowość)

Te trzy stany powstają w człowieku z trzech gun:

1)    tamoguna – (cecha wywołująca bierność) - powoduje bezmyślność<!--[endif]-->

    2)    radżoguna (jakość powodująca ożywioną aktywność) – prowokuje umysł do biegania tam i z powrotem

    3)    satwaguna (cecha sprzyjająca świętym aspektom ludzkiego życia) – umysł nieruchomy, ukierunkowany na kontemplację.

Tylko ci, którzy kultywują satwagunę mogą z łatwością przedsięwziąć medytację.   (S.S.B.1979.p.80/81)

Umysł ma dwie złe właściwości: tendencję do poruszania się nie wprost, ale zakosami - oraz skłonność do pragnienia i chwytania wszystkich napotkanych przedmiotów. Porównuje się go z wężem, który porusza się zygzakami i kąsa wszystko, co zobaczy.

Umysł musi iść prosto.

Kiedy Rama wchodzi do umysłu, nie ma w nim już miejsca dla pragnień (kama). Gdy Bóg zajmuje umysł, pragnienia ustają. Kiedy ustają pragnienia, z których składa się umysł, przestaje on istnieć i jesteś wolny. Jest to stan zwany mano-nigraha (śmierć umysłu), mano-laja (wtopienie umysłu) lub mano-nasana (zabicie umysłu).   (S.S.S.Vol.V.p.42)

Umysł jest bardzo subtelny i ekspansywny. Jest bardzo lekki i wszechobecny - dryfuje w tę i w tamtą stronę od podmuchu byle pragnienia. Z zachowania podobny jest do kłębka bawełny z nieważkim nasieniem, polatującym nad ziemią. Jest lżejszy od kłaczka; wędruje daleko, daleko. Jeśli chcesz go kontrolować, musisz go obciążyć. Ciało mieszczące umysł jest niewątpliwie ciężkie, ale umysł jest kapryśny i wolny. Ucieka tak daleko, jak mu się podoba.   (S.S.S.Vol.VII.p.34)

Jathra jathra mana spurthi

Tathra tathra dżagath thrajah

Jathra jatrha mano nasthi

Tathra tathra na kinćana

Gdzie dociera umysł, tam pojawiają się „światy”. Każde miejsce jest dla niego dostępne. Umysł jest przyczyną biedy i cierpienia. Żeby powstrzymać umysł, człowiek musi kontrolować pragnienia.(D.D.p.2-25.8.99)

Umysł wypełniony gniewem ma kolor czerwony. Umysł samolubny jest brązowy. Umysł egoistyczny ma odcień pomarańczowy. Umysł dedykowany Bogu jest czysto biały.

Plamimy umysł różnymi kolorami, niepochodzącymi z zewnątrz. To myśli nadają umysłowi konkretny kolor.   (S.S.S.Vol.XXIII.p.102)

Ciało jest podobne do kamery filmowej. Serce jest filmem, umysł soczewką. Jeśli zwrócisz soczewkę umysłu w stronę błędów innych osób, na filmie twojego serca zapiszą się złe myśli. Jeśli skierujesz soczewkę umysłu ku dobrym myślom, twoje serce zarejestruje dobre wrażenia.       (U.p.147)

Złodziejem, który okrada nas z bezcennego klejnotu atmy, jest nie kto inny jak umysł. Zatem jeśli złodziej zostanie złapany, upomniany i ukarany, możemy odzyskać klejnot.  (J.V.p.12)

Umysł ma dwa nasiona: wasana[22] i prana[23]. Prana porusza się z powodu wasan. Wasany działają dzięki pranie. Jeśli jedno z nich zostanie zniszczone, pociąga to za sobą zniszczenie drugiego.   (Dhy.V.p.54)

Jeśli jesteś zdolny wyposażyć swój umysł w świadomość, jesteś dźńani. W przeciwnym razie uczestniczysz jakby w maskaradzie, gdzie prawdziwa osoba kryje się za przebraniem. Są trzy rodzaje umysłów:

1)  umysły podobne do bawełny, gotowe w jednej chwili do przyjęcia iskry mądrości (dźgana) i do odrzucenia odwiecznych słabości i uprzedzeń

2)  umysły podobne do suchego drewna, które rozpalają się dopiero po jakimś czasie

3)  umysły niczym zielone kloce, które całą mocą odpierają szturm ognia mądrości.                                                                                         (S.S.S.Vol.Vol.IV.p.172)

Umysł może wszystko: widzieć bez oczu, słyszeć bez uszu, mówić bez języka i poruszać się bez nóg. Człowiek próbuje kontrolować umysł, ale to umysł ma nad nim władzę. Człowiek nie rozumie prawdziwej  natury umysłu.  (S.S.maj’96.p.116)

Pozwól umysłowi biec dokąd chce. Bądź ostrożny,  nie biegnij za nim aby dowiedzieć się dokąd idzie. Powałęsa się przez jakiś czas, na ile mu starczy wyobraźni, a potem się zmęczy i wyczerpany wróci w końcu do ciebie.  (Dhy.V.p.43)

Umysł jest cudem. Nie ma wyraźnej formy ani kształtu. Przyjmuje kształt czy formę rzeczy, w którą jest uwikłany. Jego naturą jest wędrowanie od życzenia do życzenia oraz przerzucanie się z jednego pragnienia na drugie. Wskutek tego staje się przyczyną straty i żalu, uniesienia i depresji. Jego działania są zarówno  pozytywne jak i negatywne. (S.S.S.Vol.XVI.p.8)

Umysł nie jest organem dającym się zidentyfikować fizjologicznie. Lekarze i chirurdzy nie mogą go zbadać i zoperować. Jest nieuchwytną wiązką postanowień i wahań, życzeń i wymagań, za i przeciw. Ma wątek i osnowę - życzenia, które człowiek żywi w związku z zewnętrznymi przedmiotami i wrażeniami. Umysł wybiega swobodnie na zewnątrz w pogoni za zewnętrznymi przyjemnościami. Przyjmuje kształt rzeczy, których szuka. Można go także skierować do  wewnątrz aby poszukiwał wewnętrznego zadowolenia i wewnętrznej radości. Dlatego mówi się, że umysł jest instrumentem zarówno  wolności jak i niewoli. Kiedy pozwalamy zmysłom prowadzić się na zewnątrz jesteśmy zniewoleni. Kiedy pozwalamy inteligencji zapanować nad umysłem i dostrzegamy wewnętrzną błogość, jesteśmy wyzwoleni. (L.D.L.p.70)

W stanie jawy umysł funkcjonuje w oddźwięku na organy zmysłów, widząc, słuchając, rozmawiając, etc. Jest ograniczony przez czas i przestrzeń. W stanie marzeń sennych kreuje swój własny świat. Jest związany tylko z czasem. W czasie snu głębokiego uaktywnia się nadumysł. Ma większą moc od zwykłego umysłu, ponieważ w krótkiej chwili ogarnia wszystko co się wydarza w rozległej przestrzeni i w długich okresach czasu.  (S.S.S.Vol.XXVI.p.181)

W dzisiejszych czasach człowiek jest niespokojny z powodu kaprysów umysłu, jednak umysł jest niezbędny. Tylko ten jest człowiekiem (manawa), kto posiada umysł. Człowiek powinien kierować sobą, zachowując pełną świadomość istniejącej w nim boskości. (S.S.S.Vol.XXXII part II p.32)

Kiedy umysł współpracuje ze zmysłami, wchodzisz w samsarę, w ciągłe zmiany. Kiedy jest podporządkowany intelektowi, osiągasz wiedzę o atmie. Pierwsza ścieżka prowadzi do samsara-prapthi[24], druga do atma – prapthi[25]. Intelekt musi podjąć i zrealizować postanowienie, że odnowi umysł.   (G.V.p.43)

Przemień umysł w narzędzie prowadzące do wyzwolenia. Zapracujesz na klarowność umysłu jedynie wtedy, gdy wycofasz go z zewnętrznych ról i nauczysz go przy pomocy medytacji koncentrować się na Jednym, który kryje się poza wieloma. Kiedy widzisz Jednię, nie mnogość, wyzwalasz się z więzów iluzji. Egoizm wiąże, ale ego, jako obraz Boga w tobie, wyzwala.   (S&M.p.144)

Czy łatwo jest kontrolować umysł? Niestety! Nawet słoń nie może ciągnąć ciężarów, gdy jego umysł nie pracuje. Umysł  pielęgnuje krnąbrność, upór i zawziętość. Jest także strasznym złośnikiem. Nie można go uchwycić. Nie zatrzymuje się w jedynym miejscu. Próby łapania i poskramiania umysłu przypominają chwytanie wiatru.   (G.V.p.100)

Pan Kriszna powiedział, że chociaż opanowanie umysłu może okazać się bardzo trudne, to nie jest jednak niemożliwe. Umysł można poskromić dzięki systematycznej praktyce (abhjata), nieugiętemu dociekaniu (wićara) i nieprzywiązaniu (wairagja). Niezachwiana praktyka pomoże ci wykonać każde zadanie.   (G.V.p.101)

Z powodu błędnego wyobrażenia, człowiek nie jest w stanie zrealizować Boskości, mimo tylu wysiłków i praktyki duchowej. Budda bardzo wnikliwie zbadał tę sprawę i ostatecznie zrozumiał, że przeszkodą na drodze do samorealizacji jest umysł. Wtedy osiągnął stan amanasaka[26] – wyeliminował przeszkodę umysłu i osiągnął wyzwolenie (nirwanę). Jak się pozbyć umysłu? Można to zrobić jedynie dzięki intelektowi i odróżnianiu spraw ulotnych od wiecznych. (S.S.S.Vol.XXXI p.125)

Zauważmy fakt, że życie ludzkie zależy od funkcjonowania umysłu. Człowiek pozostaje człowiekiem, dopóki pozwala, żeby rządził nim umysł. Gdy wyjdzie dalej, poza umysł, cieszy się ogromem bezkresnej ekspansji świadomości kosmicznej.  (S.S.S.Vol.XXVI p.223)

 Umysł jest źródłem wszelkiej przewrotności. Jeśli rozumie właściwie, jest zdyscyplinowany. Można go wtedy wykorzystać do wykorzenienia niskich cech, wypływających z samolubstwa. To prowadzi do owocnego i sensownego życia. Samolubne myśli odciągają człowieka od celu jego istnienia. (S.S.S.Vol.XXVI p.223)

Umysł jest odpowiedzialny za różnorakie opinie, aprobatę, niechęć oraz za rozmaitość postaw. Postrzegamy świat poprzez umysł. Świat jest przesiąknięty umysłem. Bez niego nie może istnieć świat, przywiązanie, radość, nienawiść, smutek. Dzisiaj wskutek nienawiści i przywiązań człowiek pogrążony jest w cierpieniu. Ponieważ przyczyną tego wszystkiego jest umysł, człowiek musi wykroczyć poza naturalną niemoc umysłu, wznieść się do nadumysłu i rozpoznać Boskość.(S.S.S.Vol.XXVI p.193)

 W dawnych czasach, ludzie recytowali mantry przed jedzeniem.

Annam Brahma - pożywienie jest Brahmanem

Raso Wisznu -  napój jest Wisznu

Bhoktha Dewo Maheśwara – uczestnikiem posiłku jest Śiva

Celem tych modlitw jest:

*  - zamiana konsumowanych pokarmów na życiodajny płyn, który krążąc w każdej części ciała, obdarza je wszystkimi siłami

*  - nadanie naszemu umysłowi zdolności umożliwiającej właściwe wykorzystanie tych mocy

*   - oczyszczenie mowy, zgodnie z naturą umysłu.    (S.S.S.Vol.XXV.p.349)

Kiedy przypatrzymy się umysłowi, okaże się, że będąc wypełniony pragnieniami ma on tamasową jakość. Gdzie przeważają cechy tamasowe, tam panuje ciemność. Kiedy pragnienia umysłu zostają spełnione, doświadcza on spokoju. Gdy się nie spełniają i nie zaznaje satysfakcji, jest wzburzony. Człowiekowi niełatwo jest kontrolować umysł.

Umysł można opisać jako wiązkę myśli i kaprysów. Procesów myślenia nie można zatrzymać nawet na moment. Umysł doświadcza ciągłego przepływu myśli, co przypomina nieustanne falowanie oceanu.

Śankaraćarja powiedział, że prawdziwym zwycięzcą jest człowiek, który jest w stanie zatrzymać ten nieustanny przepływ myśli.  (S.S.S.Vol.XXV p.107)

Człowiek skupiony na wykonywanym zadaniu rozwija ufność we własne siły i szacunek do siebie. Ufność i samoszacunek są rezultatem nastawienia  umysłu. Umysł może przechylać się w stronę dobra lub zła. Uwaga powinna koncentrować się na procesie zatrzymania umysłu i przywiązaniu go tylko do dobrych bodźców.    (Dhy.V.p.16)

Człowiek nie może pozostawać bez zajęcia. Musi koniecznie działać, aby posiąść dobre cechy charakteru. Musi porzucić wszystkie pragnienia i stać się wolny. W tym procesie pomaga mu umysł wypełniony dobrymi cechami. Taki umysł sprzyja powodzeniu innych, nie krzywdzi, szuka okazji do pomocy, uzdrawia i jest przyjazny. Taki umysł  przebacza, nie kłamie, skłania do mówienia prawdy. Nie porusza go pożądanie, chciwość, gniew i zarozumialstwo. Uwalnia się od iluzji i zawsze dąży do pomyślności świata. Z takiego umysłu płynie nieprzerwany strumień miłości.   (Dhy.V.p.22/23)

Na wzburzonej powierzchni stawu odbicie  księżyca faluje. Ale na spokojnej powierzchni jest wyraziste i stabilne. W mętnym stawie obraz księżyca jest zamazany.

To samo dotyczy jeziora ludzkiego umysłu. Kiedy jest chaotyczny i kapryśny, obecna w nim miłość zostaje zniekształcona. Kiedy umysł jest czysty, bezinteresowny i niezachwiany, Bóg odbija się w nim w całej swojej czystości i pełni. Współczesny człowiek nie doświadcza wszechobecnej Boskości, ponieważ jego umysł jest skażony przez obsesje różnorodnych zewnętrznych przedmiotów.  (B.S.S.B.D.Vol.IIIp.2)

tłum. E.A.

powrót do spisu treści numeru 46 - kwiecień-maj-czerwiec 2009

[1] Kszetra – pole, bezwładny obiekt zbudowany z materii