Czy wiesz? numer 38 kwiecień-maj-czerwiec 2007
(Odpowiedzi na pytania, dotyczące tradycji w Indiach)
Liście mango przy wejściu
W minionych latach, w trakcie uroczystości zaślubin w Indiach, wystarczyło ustawić tylko cztery filary, pokryć je gałęziami z zielonymi liśćmi i usiąść pod zadaszeniem, aby możliwe było przeprowadzenie rytuału. Nawet w dzisiejszych czasach w święta religijne wieszamy zielone liście mango na drzwiach i bramach. Nie jest to czynione wyłącznie ze względu na dobrą wróżbę, zapewnia to także zdrowsze powietrze. Pojawienie się sporej liczby gości powoduje wzrost natężenia dwutlenku węgla w powietrzu. Zielone liście przyczyniają się do zmniejszenia ilości dwutlenku węgla i do zwiększenia ilości tlenu.
Lotos
Serce Paramahamsy jest jak lotos. A gdzie rosną lotosy? W błocie. A gdzie się znajdują? Na powierzchni wody. Lotos nie jest zanieczyszczony przez błoto, ani zmoczony przez wodę. A mimo to nie byłby on w stanie przetrwać ani sekundy bez błota i wody. Samskaras, czyli karma, nagromadzona przez człowieka w trakcie minionych żywotów, jest jak błoto. Obecne życie można porównać do wody. Parahamsa to ten, kogo nie dotykają następstwa minionego żywota. Mimo że jego obecne życie jest wynikiem przeszłych czynów (samskaras), pozostaje on czysty i wolny od śladów błota przeszłości.
Kiedy lotos otwiera płatki i ukazuje swoje piękno, wydaje się, że mówi: „O Panie, przybądź i zatrzymaj się we mnie”. Chociaż urodzony w błocie, nie nurza się w nim. Mimo że otoczony skażoną wodą, nie jest przez nią zanieczyszczony.
„Chociaż żyjecie w świecie skorumpowanym i zostaliście urodzeni w bagnie nieprawego społeczeństwa, musicie zwrócić swoje umysły ku Bogu i uczynić swoje serca świątynią Boga.” Takie jest przesłanie Lotosu dla człowieka.
Pan jest jak Lotos, nie podlegający wpływowi środowiska, w którym przebywa; dlatego Jego Oczy, Twarz i Stopy porównywane są do Lotosu.
Upanajanam
Upanajanam jest sanskryckim wyrazem, dotyczącym uroczystości, związanej z nicią inicjacji; odnosi się do trzeciego oka. Twoje oczy nie są w stanie ukazać ci wspaniałości i majestatu królestwa ducha. Zwrócone są do zewnętrznego świata i jego przemijających atrakcji. A Mantra Gajatri została ci dana jako trzecie oko, które odkryje ci wewnętrzne widzenie, poprzez które urzeczywistnisz Brahmana.
Wyraz upanajanam dosłownie znaczy „blisko”. (Upa) i „wzrok” (najanam). Najanam oznacza „oko”, także znaczy tu otwarcie wewnętrznego oka, Boskiego oka człowieka. Trzecie (oko) oznacza „świętą nić” i symbolizują ją trzy wyrazy: bhu (ziemia, gdzie żyjemy); bhuvaha – atmosfera; suvaha – niebiosa. Pojęcia te oznaczają też triculum (trzy etapy czasu): przeszłość, teraźniejszość i przyszłość, jak również trigunam (trzy atrybuty człowieka): satwa, radżas i tamas.
Upanjanam oznacza być blisko Boga. Bliskość Boga pozwoli ci pozbyć się złych cech i posiąść zalety.
Pradakshina
Niektórzy z was chodzą wokół Nilayam i cieszą się, że wykonali wiele okrążeń (pradakshina), a ma to znaczenie tylko wtedy, kiedy twój umysł okrąża to miejsce wraz z twoimi stopami. Zauważyłem, że kiedy twoje stopy prowadzą cię zgodnie ze zwyczajem, twój język bełkocze na temat wad u innych ludzi, na temat cen warzyw albo na temat potraw, jakie masz zamiar przygotować na lunch.
Nim zaczniesz rytuał pradakshina, podporządkuj swój umysł Bogu. Jest to pierwsza i być może jedyna rzecz, jaką powinieneś zrobić. Paradakshina nie jest po to, by rozluźnić mięśnie albo je ćwiczyć. Prawdziwa pradakshina jest medytacją, polegającą na tym, że tysiące wszechświatów obraca się wokół Pana, będącego nieruchomym centrum wszystkich ruchomych i nieruchomych form.
Kumkum
W trakcie uroczystości Navaratri w celu wymazania demonicznych skłonności oddawano cześć bóstwom przy pomocy kumkum (poświęconego, czerwonego proszku). Czerwony proszek jest symbolem krwi. Znaczenie rytuału jest takie, że ofiarowuje się krew Panu, a w zamian otrzymuje się od Niego pokój.
Padanamaskar
Bóg jest biegunem dodatnim, a człowiek ujemnym. Gdy dochodzi do kontaktu, boski prąd przepływa z bieguna dodatniego do ujemnego. Z tego względu tradycja w Indiach kładzie duży nacisk na dotykanie Boskich stóp. Jednak bez pewnego rodzaju dyscypliny i ograniczeń, człowiek dotykałby i twarzy i całego ciała. Dlatego dotykanie lotosowych stóp stało się zwyczajem.
„Nie dotykaj Moich stóp, kiedy idę gdzieś, ani też wtedy, kiedy nie daję ci okazji. Bądź zadowolony z jednorazowego padanamaskar, na który ci pozwoliłem i zaakceptowałem to. Namaskar należy wykonywać z czcią. I to wystarczy. A mimo to nie okazujesz należytej czci. Wykonujesz to automatycznie, bez delikatności i z obojętnością!”
Kiedy składasz dłonie, powinieneś odczuwać, że u stóp ofiarowujesz: wszystkie czyny pięciu organów działania (karmendrija)) i pięciu organów zmysłów (jennanendrjyas)), co symbolizuje dziesięć palców.
Celem padanamaskaru jest dotknięcie stóp i uzyskanie spharshanu Pana. Biegun ujemny (Mayashakthi) i dodatni (Mahashakhti) muszą się spotkać, by wytworzony został duchowy prąd.
A zatem, jeżeli spotkają się przeciwne bieguny dwóch magnesów, jednego dużego, a drugiego małego, mały magnes otrzymuje moc i cechy dużego magnesu. Głowa wiernego, dotykająca stóp Boskości, oznacza poddanie się ego i połączenie się z Dżiwą i Paramatmą. Święte myśli wnikają do umysłu wyznawcy poprzez kontakt z Jego stopami. Padanamaskar oznacza po prostu oddanie się instrukcjom nauczyciela i przewodnika.
Bądź zawsze świadom, że jesteś cieniem Boga, Jego obrazem. A wtedy nie stanie ci się żadna krzywda. Bóg kroczy szlachetną ścieżką prawdy. Cień pada na doliny i wzgórza, ogień i wodę, brud i kurz, a jeżeli będziesz się trzymać Jego stóp, nie dotkną cię cienie wzlotów i upadków życia.
Zatem padnamaskar jest symbolem naszego trzymania się stóp Pana. Oznacza również nasze postanowienie oderwania się od innych rzeczy i osób po to, by być wyłącznie przywiązanym do stóp Pana.
Aby uzyskać łaskę bóstwa, najłatwiejszym sposobem jest poddać się stopom Pana. Przedmiotem kultu powinny być stopy, umyte przez Brahmę, stwórcę, czczone przez Bharatha, poprzez sandały Ramy, który panował w Ajodhji przez czternaście lat.
Z naukowego punktu widzenia padasparsana (dotykanie stóp) ma swoje znaczenie. Krew krąży od stóp do głowy. Kiedy ktoś dotyka dużego palucha u stopy Pana, może odczuć, że przepływa przezeń prąd. Jest to Boska energia. Z ziemskiego punktu widzenia ciało posiada fizyczną formę. Jednak z duchowego punktu widzenia, wokół każdej istoty znajduje się aura. Posiada ona blask, z którego wyłania się duchowa energia. Energia ta wytwarza wibracje. Dlatego zostało ogłoszone, że widok Boga likwiduje wszystkie grzechy.
Dotknięcie stóp Pana uwalnia od następstw uczynków. Rozmowa z Panem usuwa wszystkie smutki.
Namaskar
Złożenie obu dłoni jest manifestacją jedności, która dotyczy wielości. Jest ofiarowaniem pięciu zmysłów i pięciu organów działania Panu, co oznacza poddanie się Mu. Muzułmanie wypowiadają słowo Salam jako powitanie. A co ono oznacza? „Sa” odnosi się do „Sat” czyli Pana, który jest ucieleśnieniem Prawdy, Świadomości i Błogości. „la” oznacza „layam” (połączenie). Salam oznacza zatem połączenie się z Najwyższym, który jest również ucieleśnieniem prawdy i błogości.
Pan Śiwa
Każda forma w Sastrach, a także w pismach świętych ma głębokie znaczenie. Śiwa nie jedzie na żadnym zwierzęciu. Byk jest symbolem stabilności, opartym na czterech łapach (filarach): Sathya, Dharma, Śanti, Prema (Prawda, Prawość, Pokój i Miłość). Śiwa ma troje oczu, które widzą przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. Odzienie, obrazujące ciało słonia, symbolizuje prymitywne cechy, które On niszczy. W rzeczywistości rozrywa je na kawałki, rozdziera je sprawiając, że są całkowicie zniszczone. Jego cztery twarze symbolizują: spokój umysłu, pewność, pomyślność i rosnącą energię. Czcząc lingam w trakcie uroczystości Lingodbhava należy kontemplować te prawdy Sziwy, które lingam reprezentuje.
Dżapamala
Dżapamala naucza cię Jedności, ponieważ ma 108 koralików. Jeżeli jest to spatika mala (składa się z kryształowych koralików), wtedy widzisz nić przechodzącą przez każdy koralik, czyli zauważasz wewnętrzną rzeczywistość, spajającą je. A jeżeli koraliki nie są przeźroczyste, mimo to wiesz, że zespala je nitka, że utrzymuje je ona razem i że dzięki niej istnieje mala. Liczba 108 jest wynikiem pomnożenia liczby 12 przez 9. A 12 jest liczbą adithyas, czyli ciał niebieskich, które objawiają obiektywny świat.
9 jest cyfrą Brahmana, ponieważ zawsze otrzymasz dziewięć, bez względu na to, ile razy pomnożysz przez 9! (9 pomnożone przez 12=108, 1+8=9; 9 pomnożone przez 9=81, 8+1=9)
Tak więc 108 wskazuje na całkowitość Boga – sakara i nirakara (osobowy i nieosobowy) i podsumowuje ją w symboliczny sposób. Suma ta jest niezmienna, ponieważ liczba 9, bez względu na to, przez jaką liczbę ją pomnożymy, zawsze da w sumie 9. Jeśli zatem obracasz w ręku koraliki japamali, uświadom sobie fakt, że istnieje zarówno prawda, jak i parodia na świecie, że parodia przyciąga, rozprasza i zachwyca, oszukując cię, wiodąc cię ku krętym ścieżkom. A prawda czyni cię wolnym!
Whibuthi
„Wibhuti, które materializuję, jest manifestacją Boskości o dużym znaczeniu i jednocześnie stanowi symbol. Jest symbolem kosmicznej, nieśmiertelnej i nieskończonej natury wszystkich form Boga, Atmy, czyli Ducha, który pozostaje, kiedy wszystko, co jest z tego ziemskiego świata, co jest przemijające i zmienne, zostaje spalone.
Mówiłem wam o konieczności prowadzenia życia bez pragnień. Kiedy Śiwa spalił Boga pragnień (Kama) i zamienił go w stos popiołu, pokrył Siebie popiołem, by błyszczeć jak ten, który pokonał pragnienia. Kiedy niszczycie boga pragnień, wtedy Prema zaczyna panować jako bogini Miłości. Takie jest znaczenie popiołu.
Po pierwsze, jest on symbolem cyklu życie-śmierć, w którym wszystko ostatecznie zostaje zamienione na popiół. „Z prochu powstałeś i w proch się obrócisz.” Popiół lub też proch to ostateczne stadium wszystkich rzeczy. Nie może on już ulec żadnym innym przemianom. Z duchowego punktu widzenia popiół stanowi ostrzeżenie dla tego, kto go otrzymuje, że należy porzucić pragnienia, spalić wszelkie pasje i oczyścić swoje myśli, słowa i uczynki.
W tym właśnie celu udzielam lekcji i materializuję popiół tym osobom, które przybywają do mnie z miłością i przywiązaniem. Podobnie jak materializacja, popiół działa jak talizman, uzdrawiając chorych i dając ochronę tym, którzy jej potrzebują. Jest on symbolem Boskości, różniącym się zasadniczo od sztuczek magika.”
Swami często daje wyznawcom whibuthi lub bhasmam (święty popiół). Wiele osób wciera go w czoło. A jakie ma to znaczenie? Jeżeli jakakolwiek rzecz zostaje spalona, pozostaje tylko popiół. Nie ma już ani nazwy, ani formy. Wszystkie rzeczy ostatecznie staną się popiołem.
Kiedy wibuthi jest dane, Swami pragnie, aby osoba, która je otrzymuje, zrozumiała, co oznacza zasadnicza jedność (Advaitam). Wyznawca pozbywa się Ahamkara (ego, które bierze się z poczucia odrębności) i uczucia mamakara („moje” i „twoje”) Oba te czynniki oparte są na imieniu i formie i kiedy zostaną zniszczone, wtedy można urzeczywistnić ukrytą jedności z Bogiem.
Omkar
W Prashanti Nilayam zostało ustalone, że o świcie należy wymówić 21 razy dźwięk OM. Nie jest to liczba ustalona bez sensu. Posiada ona znaczenie. Mamy 5 zmysłów działania, 5 zmysłów percepcji, mamy także 5 witalnych energii, które nas podtrzymują. Następnie mamy 5 powłok, które przykrywają Boską Iskrę, która jest rzeczywistością. Wszystko to tworzy liczbę 20. A zatem recytowanie OM 21 razy oczyszcza wszystkie powyższe elementy, czyni człowieka gotowym na połączenie się z rzeczywistością. Pierwiastek życia łączy się z najwyższą rzeczywistością. Można sobie wyobrazić jeźdźca na koniu o dwudziestu głowach. Recytację OM kończy się trzykrotnym shanti. Jest to finał procesu rozjaśniania i oczyszczania. Pierwsza recytacja shanti (pokój) ma na celu oczyszczanie ciała, druga – umysłu, a trzecia – oczyszczanie ducha. Rytuał ten uspokaja, wycisza wszystkie niepokoje umysłu i przyśpiesza nadejście łaski.
OM jest pierwotnym dźwiękiem, dźwiękiem, który powstał w wyniku wibracji, związanej z procesem stworzenia, z woli bezforemnego i pozbawionego atrybutów Brahmana. Jest to boski, transcendentalny dźwięk. Składa się on z dźwięków „A”, „U” „M”. Tak jak G, O, D złożone razem, wymawia się GOD (ang. BÓG – przyp. hb) (a nie: geode), tak AUM wymawia się „OM”. „A” wydobywa się z przełyku, „U” z języka, a „M” z ust. Kiedy jednak wymawia się „OM”, dźwięk dobywa się z okolic pępka.
„OM” należy recytować powoli i ze skupieniem. Dźwięk powinien być jak samolot, który nadlatuje z daleka do miejsca, gdzie się znajdujesz, a następnie znów odlatuje (najpierw miękki, potem staje się coraz głośniejszy, a na koniec zamyka się ciszą, która jest tym, czym Pranava). „U” jest zenitem, Kailaś[1], siedzibą Boga, do której dotarł dźwięk w trakcie adoracji. „A” jest wstępnym punktem, a „M” finalnym.
Śpiewanie Śanthi
Słowo Śanhti jest wymawiane trzy razy po zakończeniu każdej modlitwy, rytuału lub ofiary. Pierwsze Śanthi: Cieszmy się pokojem naszego ciała.” Oznacza to, że pragniemy, aby ciało nie było skażone złymi uczuciami z powodu zazdrości, nienawiści, przywiązania itp. Niezależnie od tego, jakie informacje dotrą do ciebie odnośnie zdarzeń danego dnia, powinieneś przyjąć je ze spokojem i pogodą ducha. Drugie Śanthi odnosi się do umysłu. Nie powinieneś przejmować się, jeżeli ktoś powie o tobie coś, co nie jest prawdą. Powinieneś to odrzucić, jako coś, co ciebie nie dotyczy. Jeżeli się złościsz albo irytujesz, tracisz pokój umysłu. Powinieneś powiedzieć sobie: „Dlaczego miałbym tracić pokój umysłu, ze względu na to, że ktoś powiedział coś o mnie, co nie jest prawdą?” Powinieneś trzymać się prawdy i być uczciwym wobec siebie.
Trzecie „Śanthi” odnosi się do pokoju duszy. Napełnij swoje myśli, uczucia i czyny miłością, prawdą i pokojem. Mogą istnieć ludzie, którzy nas nienawidzą, ale my ich kochajmy.
Dni tygodnia
Wtorek
Wtorek – czyli Mangalavara to w języku telugu pomyślny dzień. Nazywa się go w ten sposób, ponieważ Hanuman przekazał dobre wieści Ramie, przychodząc, by uratować go dla Sity. A Rama oznajmił: „Niech ten dzień nazywa się już zawsze Mangala.” Był to dzień, kiedy Rawana, uosabiający nieczyste siły zła i terroru, został pokonany i zabity przez Ramę.
Czwartek
Jest to dzień błogosławiony podwójnie, zwany też Guruvar (dzień nauczyciela; przewodnika, wiodącego ku wyzwoleniu); jest to także dzień, kiedy przed wiekami Kriszna nauczał Ardżunę Gity, dzień, kiedy to człowiek otrzymał od Boga klucz do tego, by wzrastać od tego, co złudne i fałszywe, do światła własnej, wewnętrznej rzeczywistości.
tłum.hb
powrót do spisu treści numeru 38 kwiecień-maj-czerwiec 2007
Przetłumaczony tekst to fragmenty książeczki pt. Do You Know? („Czy wiesz?”), z serii Bhagawana Uvacha, opublikowanej w Bangalore (Indie). Zawarte w niej informacje zebrał N.S. Venkatesh.
[1] Kailaś – dosł. „srebrna góra”, owiana mitami góra w Himalajach. Miał się tam znajdować raj Śiwy. Jest to dla Hindusów najświętsza góra, cel wielu pielgrzymek.