PANTAŃDŻALI numer 25 - styczeń-luty 2005
JOGASUTRY - AFORYZMY O JODZE
WRAZ Z KOMENTARZEM BHAGAWANA ŚRI SATHYA SAI BABY
Zebrane i przetłumaczone na język angielski przez Camille Svensson
ROZDZIAŁ 2, po kliknięciu - część I
O SADHANIE, CZYLI ŚCIEŻCE JOGI
1. Na dyscyplinę krija jogi składa się asceza, medytacja (swadjaja) oraz ofiarowanie wszystkich czynów Iśwarze.
„Tutaj, w Indiach, rozwinęła się nauka kontrolowania umysłu, zwana jogą. W każdej epoce praktykuje ją z sukcesem tysiące osób, tak długo, aż otrzymają jej owoc – samorealizację. Jednym z rezultatów samorealizacji jest rozpoznawanie innych jako lustrzanego odbicia jaźni – rzeczywistej podstawy dla jedności ludzkości.”
Sai Baba (SS V, s.110)
2. Celem praktyk jogicznych jest osiągnięcie samadhi i uwolnienie się od uciążliwości.
„Samadhi to skupienie umysłu, wolnego od wszelkich bodźców i zakłóceń, na Bogu lub na swojej prawdziwej rzeczywistości. Jest to stan zanurzenia się w swojej wrodzonej naturze.”
Sai Baba (GV, s. 282)
3. Istnieje pięć przeszkód lub uciążliwości (kleśa): niewiedza, utożsamianie się z „ja”, przywiązanie, niechęć i pragnienie.
„Aby spocząć na zielonych pastwiskach jedności i miłości, pielgrzym musi przebyć bezkresną pustynię ludzkich pragnień (kama) przedrzeć się przez gęstwinę splątanych krzaków złości i gniewu (krodha) oraz poradzić sobie ze skałami nienawiści i złośliwości (dwesza). Kiedy upora się z tymi wewnętrznymi wrogami, ogarnie go cisza, panująca w jego sercu. Osiągnie stan jogi i jego wewnętrznego królestwa nie poruszą teraz żadne wstrząsy.”
Sai Baba (SS V, s. 132)
4. Z niewiedzy (awidja) biorą się pozostałe przeszkody, bez względu na to czy są uśpione lub osłabione, działają okresowo lub z pełną mocą.
„Nigdy nie osiągniecie szczęścia i radości, jeśli oprzecie swoje życie na odbieranym zmysłami świecie przedmiotowym, nazywanym an - atmą, stworzonym przez ignorancję, awidję.”
Sai Baba (PSV, s. 65)
5. Niewiedza przyjmuje to, co jest śmiertelne, nieczyste, złe i bezjaźniowe za wieczne, czyste, dobre i atmiczne.
„Te nierzeczywiste rzeczy nigdy nie przynoszą zadowolenia, nie ma w nich życia, są bez znaczenia. Jedynie Atman może zawsze, w każdej chwili, w każdy sposób obdarzyć nas dobrem i przynieść spokój.”
Sai Baba (PSV s. 65)
6 Świadomość „ja” polega na pozornej jedności mocy (śakti) poznania z instrumentami poznania.
„Człowiek, błędnie identyfikując się z ciałem, cierpi w okowach przywiązania do matki, ojca, dzieci, krewnych i przyjaciół.”
Sai Baba (PSV, s. 81)
7. Pragnienia rodzą się w następstwie przyjemności.
„Przywiązania, uczucia i interesy są źródłem uprzedzeń, podziałów i iluzji. Ukrywają prawdę, przytępiają inteligencję. Gniew i przywiązanie są chorobami gnębiącymi poszukującego. Dopóki nie zapanuje nad uczuciami, nie zostanie joginem. Musi uwolnić się od przedkładania jednych rzeczy nad inne, od kaprysów i zamiłowań. Jeśli przywiąże się do jakiejś osoby, zwyczaju lub czegoś szczególnego, trudno będzie mu się od nich uwolnić.”
Sai Baba (SSS V, s. 76)
8. Niechęć rodzi się w następstwie doznawanych przykrości.
„Umysł nakłania człowieka do szukania szczęścia i unikania cierpienia, tworzy podziały i wprowadza go w błąd, popycha do przodu i ciągnie do tyłu. Przez całe życie ciska nim w górę i w dół.”
Sai Baba (VIII, s. 38)
9. Przywiązanie do życia, wypływające z zabiegania o siebie, utrzymuje się nawet u mędrca.
„Kiedy język będzie powtarzał boskie imię, a oko wchłonie formę Pana, wtedy demon Aśa - wieczne pragnienie - opuści twój umysł, a jego miejsce zajmie radość i zadowolenie.”
Sai Baba (SSS IV, s. 287)
10. Przeszkody, które są w stanie subtelnym, trzeba usunąć poprzez rozwijanie ich przeciwieństw.
„Joga i wyrzeczenie są najlepszymi metodami, uwalniającymi umysł od braku skupienia i skłaniającymi go do poszukiwania Boga. Wyrzeczenie sprawi, że pozbędziesz się pragnień. Joga połączy wszystkie twoje zdolności dla osiągnięcia wspólnego celu i pomoże ci dotrzeć do Pana.”
Sai Baba (SSS VII, s. 47)
11. Przeszkody w postaci zjawisk świadomościowych można pokonać za pomocą medytacji.
„Człowiek jest boski. Medytacja, czyniona z zapałem i wspierana wiarą, sprawia, że ludzie szlachetni mogą się uleczyć i stać doskonałym Bogiem.”
Sai Baba (SSS VI, s. 239)
12. W tych przeszkodach mają swoje korzenie skutki naszych czynów (karma). Doświadczane będą zarówno w obecnym życiu jak i w przyszłych.
„Mieszkańcy tego kraju, Indii, wierzą w karmę, w owoce swoich czynów. Z tego powodu zawsze czynią dobro i trzymają się z daleka od zła.”
Sai Baba (SS’ 74, s. 10)
13. Kiedy istnieje korzeń czynów, jego owocami są narodziny, życie i doświadczenia.
„Tajemnica dobrej karmy polega na tym, żeby każdy uczynek uważać za akt wielbienia Boga, za rytuał odprawiany dla Źródła wszelkiej energii i inteligencji. Pamiętajcie, nigdy nie uzależniajcie się od owoców swojego postępowania. Dzięki temu zbliżycie się do Boskiej Zasady, która nie jest związana z żadną aktywnością.”
Sai Baba (SSS VIII, s. 14)
14. Narodziny, życie i doświadczenia to skutki przyjemne lub przykre, zależne od tego, czy wypływają z dobrych czy ze złych uczynków.
„Dopóki szukacie korzyści tylko dla siebie, ulegacie ich konsekwencjom. Cierpicie, przeżywacie radości i smutki, rodzicie się, aby je dźwigać. Człowieka, który szuka nowych celów, eskortuje dwóch strażników: punia i papa – dobre i złe efekty jego postępowania. Wiodą go od jednych narodzin do drugich. Starajcie się umknąć ich uwadze i uniknąć tej wędrówki. Działajcie, lecz nie zastanawiajcie się, co to działanie wam przyniesie. Nie martwcie się o wyniki, pozostawcie je Bogu, który skłonił was do czynu i sprawił, że mógł on zaistnieć. Ofiarujcie wszystko Panu – czyn, siłę woli, pragnienie.”
Sai Baba (SSS V, s. 277 – 8)
15. Dla mędrca wszystko jest cierpieniem, ponieważ wszystko niesie ze sobą ból przemiany, niepokoju i oczyszczania. (Źródłem cierpienia są samskary i antagonizm gun).
„Nasza aktywność nie ma końca – pijemy, jemy, czytamy, spacerujemy, siadamy, a także śnimy, nienawidzimy, chwalimy się, oceniamy, płaczemy, śmiejemy się, pogrążamy w depresji, szukamy nadziei. Te działania wypełniają nam życie. Są ściśle związane z umysłem. Sprawiają, że nasze istnienie przemienia się w kolekcjonowanie samskar, które potem kształtują nasz charakter i osobowość.”
Sai Baba (PV, s.30)
16. Można uniknąć tylko cierpienia, które jeszcze nie nadeszło.
„Smutek, tak samo jak radość, jest owocem lgnięcia zmysłów do przedmiotów. Kiedy się dowiesz, że nie jesteś umysłem ani zmysłami, lecz Tym, który panuje nad umysłem i posługuje się zmysłami, wtedy przekroczysz granice przyjemności i bólu.”
Sai Baba (SSS IV, s. 344)
17. Przyczyną cierpienia możliwego do uniknięcia jest kontakt widza (podmiotu poznania) z przedmiotem widzenia (z zewnętrznym światem).
„Trzymaj się z daleka od wpływów świata zewnętrznego na umysł, a staniesz się Istnieniem, Sat, określanym także jako stan muni, leżący poza królestwem zmysłów, tam, gdzie nie sięgają ich wpływy. To prawdziwa saksatkara, bezpośrednie oglądanie Boga, cel naszego życia.”
Sai Baba (PSV, s.68-9)
18. W naturze świata widzialnego, którego podstawą są żywioły i zmysły, jest poznawalność, aktywność i spoczynek. Służy on do doznawania i uwalniania się (widzącego).
„Nie przywiązuj się do nietrwałego ciała. Traktuj je jako instrument. Bądź przekonany, że jesteś oddzielony od tego nietrwałego tworu, powstałego z połączenia pięciu żywiołów.
Uważaj siebie za niezniszczalnego Atmana, za Boga.”
Sai Baba (DV, s. 54)
19. Wszystko, zarówno to, co ostateczne, jak i wtórne, przejawione i nie przejawione, jest złożone z gun.
„Świat to trójwarstwowy kompleks, składający się z gun, czyli jakości: satwicznych, radźasowych i tamasowych - zrównoważonych, nadaktywnych i bezwładnych.”
Sai Baba (SSS VII, s. 129)
20. Świadek (purusza) jest czystą świadomością, która, pozostając czysta, patrzy poprzez pratjaję (intuicyjną świadomość).
„Świadek, purusza, jaśnieje własnym blaskiem. Jest napełniony wiedzą. Zna wszystkie bodźce, wszystkie zmiany zachodzące w citta, w świadomości.”
Sai Baba (SN, s. 72)
21. To, co widziane, istnieje ze względu na Świadka.
„Świadek i rzeczy widziane muszą się ze sobą połączyć, stać jednią, doświadczaną jako jeden bez drugiego.”
Sai Baba (SSS X, s. 18)
22. Choć przedmiot widzenia (prakriti[1]) ulega destrukcji, gdy widzący (purusza) osiąga cel, to jednak nie przestaje istnieć, gdyż jest wspólny dla wszystkich.
„Jedynie Brahman jest prawdziwy, Sat. Natura jest nierzeczywista, a - sat. Zawsze bądź tego świadomy, to najważniejsze na duchowej drodze.
Sai Baba (111, s. 44)
23. Związek Świadka z oglądanymi rzeczami pomaga poznać zarówno naturę obiektów widzianych, jak i naturę Świadka.
„W związku ze światem zewnętrznym zachowujcie czujność. Nieustannie kontemplujcie swoją wewnętrzną rzeczywistość. Taka postawa wyróżnia prawdziwego badacza Najwyższej Prawdy. Jeśli pozostaniecie w tym stanie, wtedy prawda, rozświetlona wewnętrznym blaskiem, rozbłyśnie przed okiem umysłu, rozpuści świat. Świat widzialny, który został nałożony na niepodzielnego, niewidzialnego Brahmana, jest tak samo nierealny jak wieże i bastiony miasta zawieszonego wśród chmur.”
Sai Baba (PSV, s. 68)
24. Przyczyną świata jest niewiedza, czyli ignorancja (awidja).
„Widzialna forma Brahmana to wynik niewiedzy. Jej zadanie polega na zaspokajaniu potrzeb inkarnowanej duszy (dżiwy) w czasie jej wcielenia. Absolut poddał się ograniczeniom, ponieważ dusza zamknęła się w ciele. Niewiedza o tym, że to człowiecze interludium jest jedynie uwarunkowanym stanem Brahmana, redukuje człowieka do poziomu zwierzęcia.”
Sai Baba (JV, s. 29)
25. Kajwalja, wyzwolenie świadka, następuje wtedy, gdy znika niewiedza i widzący nie utożsamia się z tym, co widziane.
„Co robi Pan, kiedy się do Niego zbliżamy? Uwalnia nas od wszelkich materialnych pragnień, odsuwa je gdzieś daleko, pomaga nam je odrzucić. Wtedy dusza wyzwala się z niewoli pięciu żywiołów, w których była uwięziona. Tak można opisać kajwalję. Istotą kajwalji, tym, co ją umożliwia i do niej prowadzi, jest ulga, jaką odczuwa się po uwolnieniu z pęt pięciu żywiołów.”
Sai Baba (SS’ 72, s.43)
26. Środkiem do wyzwolenia jest nieustanne praktykowanie rozróżniania (wiweka).
„Najpierw musicie nauczyć się sztuki rozróżniania, to znaczy, wyboru między tym, co wieczne, a tym, co przemijające oraz decydowania o tym, co jest wartościowe.”
Sai Baba (PSV, s. 8)
27. Na najwyższym poziomie zdobywa się siedmioraką mądrość.
„Pierwszy rodzaj mądrości (pradżnia) ustanawia rzeczywistą formę tego, co już istnieje jako wewnętrzna wiedza. Drugi rodzaj mądrości umożliwia nam dostrzeganie tego samego Atmana we wszystkich żywych istotach.
Sai Baba (SS’ 77, s. 233)
28. Przez wypełnianie wszystkich elementów jogi usunięte zostają zanieczyszczenia i nastaje światło poznania rozróżniającego (wiweka).
„Szczególną cechą człowieka, wyróżniającą go spośród innych stworzeń, jest wiweka, zdolność rozróżniania. Jego obowiązkiem jest działanie zgodne z tym darem.”
Sai Baba (PSV, s. 71)
29. Na osiem elementów jogi składają się zasady moralne (jamy), praktyki dyscypliny duchowej (nijamy), odpowiednia postawa (asana), regulacja oddechu (pranajama), wycofanie (pratjahara), koncentracja (dharna), medytacja (dhjana) i skupienie (samadhi).
„Do najwyższych osiągnięć nie prowadzą drogi na skróty. Zwycięstwo jest możliwe jedynie dzięki nieustannym zmaganiom. Rzeczy zdobywane niewielkim wysiłkiem lub bez wysiłku nie są godne uwagi. Proces kontrolowania wewnętrznych i zewnętrznych zmysłów, regulacja postawy i oddechu, uwaga skupiona na wewnętrznej świadomości, medytacja i koncentracja są trudne. Ale na końcu oczekuje nas nirwikalpa samadhi, stan doskonałego, niczym niezakłóconego spokoju.
Sai Baba (SSS VI, s.302 -3)
30. Na zasady moralne (jama) składają się: niekrzywdzenie (ahimsa), umiłowanie prawdy (satja), niekradzenie (asteja), wstrzemięźliwość (brahmaćarja) i nieposiadanie (aparigraha).
„Tak zwykle definiuje się jamę, lecz lepiej jest powiedzieć, że oznacza ona brak przywiązania do ciała i do zmysłów.”
Sai Baba (PSV s. 80)
31. Zasady moralne (jama) powinny stać się wielkim ślubem (mahawratam), przestrzeganym niezależnie od pozycji społecznej, miejsca, czasu i okoliczności
„Indie są świętym krajem, a jego kardynalną cnotę stanowi tolerancja. Wśród składanych tu ślubów, czyli przyjętych zasad postępowania, ślub prawdy jest najważniejszy.”
Sai Baba (SS’ 72, s. 301)
32. Praktyki dyscypliny duchowej, nijamy, obejmują: oczyszczanie (śauca), zadowolenie (santośa), ascezę (tapas), medytację (swadhjaja) i skupienie się na Iśwarze (iśwapranidhana).
„Nijama to czystość, wyrzeczenie, nieustanna radość i recytowanie imion Pana.”
Sai Baba (PSV, s. 82)
33. Kiedy umysł jest dręczony przez nieodpowiednie myśli, należy tworzyć ich przeciwieństwa.
„Jednak umysł bardzo często błądzi, oszołomiony sprzecznymi bodźcami. Niestały charakter umysłu może stać się przeszkodą w rozwoju duchowym. Poszukiwacz prawdy musi zdobyć nad nim kontrolę, jeśli pragnie zanurzyć się w błogości wypełniającej jego duszę.”
Sai Baba (SS’ 79, s. 79)
34. Przeciwdziałanie nieodpowiednim myślom polega na rozmyślaniu, że cierpienie i niewiedza są skutkiem słabości, które cechuje skłonność do krzywdzenia, nakłanianie do krzywdzenia i pochwalanie krzywdzenia. Powstają na skutek żądzy, gniewu lub zaślepienia i mogą przejawiać się w różnym stopniu: małym, średnim i wielkim.
„Himsa, krzywdzenie, nie ogranicza się tylko do ciała. Ma szersze znaczenie. Ma odniesienie również do bólu mentalnego, do niepokojów i zmartwień powstających w innych istotach pod wpływem waszych czynów i słów. Lecz jeśli nawet wyrzekliście się chęci zadawania ran fizycznych, to jeszcze nie znaczy, że osiągnęliście a – him – sę. Wasze myśli, słowa i czyny muszą się uwolnić od egoizmu i od wszelkich motywacji czynienia przemocy. Nie zadawajcie cierpień”
Sai Baba (GV, s. 198)
35. Kiedy ktoś umocni się w niekrzywdzeniu, w jego obecności znika wszelka wrogość.
„Boskie życie jest prawdziwym oddechem wszystkich istot. Składa się ono z prawdy, miłości i niekrzywdzenia. Czy okłamiesz kogoś drugiego, gdy okaże się, że nie jest on kimś różnym od ciebie? Kłamstwo wypływa ze strachu. Strach znika, gdy nie odczuwa się istnienia drugiego. Nikt nie jest tak bardzo kochany jak jaźń. Jeśli jest ona jedna we wszystkich, to wszyscy są kochani tak mocno jak ona. A wracając do himsy, to, kto kogo może zranić, jeśli istnieje tylko Jeden?
Sai Baba (SSI, s.28 – 9)
36. Kiedy ktoś ugruntuje się w prawdzie, od jego woli zależeć będą czyny i ich skutki.
„Bóg nosi w sobie prawdę, dobry człowiek jej szuka, złego prawda ratuje. Prawda wyzwala. Prawda jest mocą. Prawda jest wolnością. Prawda jest lampą rozświetlającą serca i rozpraszającą ciemność. Prawda jest jaśniejącym blaskiem Pana.”
Baba (SSS VII, s.77)
37. Jeśli ktoś umocni się w uczciwości (niekradzeniu), zdobędzie najcenniejsze skarby.
38. Jeśli ktoś umocni się w brahmaćarii[2] (wstrzemięźliwości) uzyska energię duchową.
„Wasze myśli, uczucia, pragnienia i czyny muszą być przeniknięte Brahmanem, uniwersalnym Absolutem. A zatem, dostrzegajcie Brahmana we wszystkim, co mówicie, we wszystkim, co słyszycie. Oto prawdziwa brahmaćaria. Nie polega ona na przestrzeganiu określonych zakazów ułatwiających wam kontrolowanie zmysłów i umysłu.”
Sai Baba (SSS X, s.315 – 7)
39. Jeśli ktoś umocni się w nieposiadaniu, otrzyma wiedzę o tym, jak i dlaczego się wcielamy.
„Człowiek rodzi się na skutek działania karmy i dla wypełnienia karmy. Moksza, czyli wyzwolenie, oraz dżanma, czyli narodziny, wypływają z karmy.
Sai Baba (72. s. 267)
40. W wyniku oczyszczania się, pojawia się potrzeba zachowania dystansu do ciała i przerwania kontaktów fizycznych z innymi ludźmi.
„Ciało fizyczne jest tylko instrumentem. Duch, który je wypełnia to śakti, która jest świadkiem. Jeśli jesteście przywiązani do ciała skazanego na zagładę, karma się nie wypali. Zastąpcie to przywiązanie pragnieniem poznania prawdy o Atmanie.”
Sai Baba (SS’ 79, s. 123)
41. Efektem oczyszczenia jest zadowolenie, opanowanie zmysłów, czystość umysłu, skupienie i zdolność „widzenia” Atmana.
„Wszystkie rzeki płyną do morza i giną w nim. Tak samo pragnienia roztapiają się w blasku świadomości zrealizowanej duszy. Oto, czym jest wizja Atmana.”
Sai Baba (JV, s. 12)
42. Najwyższe szczęście można osiągnąć dzięki zadowoleniu (santośa).
„Przede wszystkim człowiek musi się ćwiczyć w osiąganiu śanti i santoszy, czyli spokoju i szczęścia. Nie zależą one od zewnętrznego, widzialnego świata. Niczego nie zyskujecie, martwiąc się i rozmyślając o sprawach materialnych. Musicie znaleźć schronienie w Atmanie, w kontemplowaniu Jego natury, a więc, w swoim prawdziwym Ja. Otaczająca was przyroda jest pełna blasku, gdyż jaśnieje chwałą Atmana.”
Sai Baba (PSV, p. 61)
43. Dzięki ascezie (oczyszczeniu) zostają usunięte zanieczyszczenia i osiąga się nadludzkie moce ciała i zmysłów.
„Myśli, mowa i uczynki muszą być czyste. To jest prawdziwa asceza, tapas. Muszą być one skoordynowane, bez żadnego przymusu konieczności. Ów wysiłek powinien zaspakajać waszą wewnętrzną tęsknotę za szczęściem jakie daje jaźń. Ta walka jest istotą ascezy.”
Sai Baba (Feb. 82, s. 30)
44. Dzięki medytacjom osiąga się zjednoczenie z Bogiem, w formie dowolnych bóstw.
„Błogosławię was, abyście osiągnęli sukces w sadhanie. Jeśli niczego nie praktykujecie, radzę wam po prostu powtarzać imię Pana, a prócz tego, szanować rodziców, ludzi starszych i nauczycieli, służyć biednym i chorym. Dostrzegajcie w każdej z tych osób Pana, obleczonego w ulubioną przez was formę.”
Sai Baba (SSS VII, s. 47)
45. Kto powierzył się całkowicie Iśwarze osiąga samadhi i nadludzkie moce.
„Medytacja rozpoczyna proces stopniowego identyfikowania się z Panem i prowadzi do samadhi.”
Sai Baba (‘79, s. 88)
46. Asana, postawa, powinna być stabilna i wygodna.
„Starajcie się osiągnąć dobrą asanę lub inaczej właściwą pozycję siedzącą. Pomoże wam ona uniknąć napięcia w mięśniach i uwolni umysł od wagi i presji ciała.”
Sai Baba (DV, s.13)
47. Taka postawa przynosi odprężenie i ułatwia kontemplację Nieskończonego.
„Prawda jest niepodzielna (akhanda), niedwójna (adwaita) i nieskończona (ananta).”
Sai Baba (SN, s.35)
48. Dzięki niej w praktyce nie przeszkadzają pary przeciwieństw.
„Wedy starają się ukazać człowiekowi fałsz dualistycznych doświadczeń, prawdziwość Jedności, niedwójnej Jedni. ”
Sai Baba (SSS IV, s. 43)
49. Następnym krokiem jest pranajama, proces zatrzymywania oddechu.
„Pranajama oznacza kontrolę i regulację wdechów i wydechów. W Jogasutrach ten proces opisuje słowami: rećaka[3], puraka[4], kumbhaka[5], etc., odnoszącymi się do jego poszczególnych etapów. Lecz Ja mówię tak. Kontrola pran, czyli pranajama, jest dostępna tylko dla tych, którzy wiedzą, że cały wszechświat jest nierealny. ”
Sai Baba (PSV, s. 85)
50. Pranajama (zatrzymanie oddechu) jest zewnętrzna, wewnętrzna i stłumiona. Ćwiczy się ją w określonym miejscu, czasie i z pomocą liczenia. Może być długa lub krótka.
„Pranajama jest duchową dyscypliną, polegającą na zatrzymaniu oddechu.”
Sai Baba (’73, s. 67)
51. Jest jeszcze czwarty rodzaj pranajamy, która przekracza pranajamę zewnętrzną i wewnętrzną.
„Jedynie wtedy możecie kontrolować prany, czyli energie życia związane z oddechem, kiedy kontrolujecie umysł. Jedynie wtedy możecie kontrolować umysł, gdy kontrolujecie oddech. Jedno nie jest możliwe bez drugiego. Czyniąc obie rzeczy równocześnie, skierujcie uwagę do środka i kontrolujecie pranę. W ten sposób uzyskacie władzę nad napełnioną życiem formą i doświadczycie stanu umysłowego, który jest nazywany samadhi.”
Sai Baba (’73, s. 68)
52. Dzięki pranajamie znika zasłona skrywająca światło.
„Będziecie mogli odrzucić pragnienia i skierować umysł w stronę Atmana.”
Sai Baba (SS’ 73, s.69)
53. A umysł osiąga zdolność do koncentracji.
„Zgodnie z Jogasutrą, dharana to nieprzerwane skupienie umysłu na wybranym przedmiocie. Jedynie dzięki temu medytacja jest efektywna. Dharanę charakteryzuje jedno-punktowość, jej siłą jest niezachwianie.”
Sai Baba (DV, s.70)
54. Pratjahara (wycofanie) ma miejsce wtedy, gdy zmysły nie wchodzą w kontakt ze światem, lecz poddają się świadomości.
„Na proces pratjahary składa się skierowanie umysłu do wnętrza i ucieczka od przedmiotów zewnętrznych.”
Sai Baba (SS’ 73, s. 68)
55. W ten sposób zyskuje się pełną władzę nad zmysłami.
„Zmysły, muszą być rygorystycznie kontrolowane przez rozróżnianie i nieprzywiązanie, zdolności dane jedynie człowiekowi.”
Sai Baba (SSS I, s. 63 – 4)
Tłum. Bogusław Posmyk i J.C.
po kliknięciu - część I
powrót do spisu treści numeru 25 - styczeń-luty 2005